وابستگی کودک به والدین و دیگران چه عواقبی به دنبال خواهد داشت؟
زمان مطالعه: 5 دقیقه
صحبتهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه رادیویی خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: در مورد بحث وابستگی کودک به یکی از والدین میخواهیم صحبت کنیم. خانم دکتر میخواهیم در مورد این وابستگی صحبت کنیم و اگر در کودکی این وابستگی به حدی باشد که یک اختلال به حساب بیاید، میتواند چه عواقبی برای خودش و پدر و مادرش داشته باشد؟ و اصلاً اگر این وابستگی باشد خوب است یا نه و آیا تا حدی را شما قبول دارید یا نه؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: واقعیت این است که اگر وابستگی کودک به یکی از والدین باشد بیش از حد طبیعی، اضطراب جدایی نامیده میشود.
اما این قضیه که امروز ما در مورد آن صحبت میکنیم بیشتر نگرانی والدین است در مورد این موضوع. که کودکم بیشتر وابسته به مادرش هست و یا پدرش و چه مشکلاتی را دارد ایجاد میکند؟
سرفصلهای این مقاله
- خود اضطراب جدایی مشکلات زیادی را ممکن است برای خانواده ایجاد کند.
- این قضیه یکی از زاویهی دید ما است و یک زاویهی دید دیگری هم ما داریم.
- ولی نباید نگران باشیم چون مقطعی ممکن است که این خدشه را داشته باشیم.
- با کلیک بر روی لینکهای زیر میتوانید انیمیشنهای آموزشی تهیه شده در موسسه پرورش ذهن فرزام را
- تهیه نمایید و برای آموزش این مفاهیم به فرزند خود از آنها بهره ببرید:
- انیمیشنهای مهارتهای اجتماعی
- انیمیشنهای افزایش هوش
- انیمیشنهای آواشناسی
- انیمیشنهای آموزشی مفاهیم علوم
- انیمیشنهای فلسفه برای کودکان (p4c)
خود اضطراب جدایی مشکلات زیادی را ممکن است برای خانواده ایجاد کند.
بچه هر کدام از علائم اضطراب جدایی مثل: گریه کردن، جیغ کشیدن و علائم این چنینی برای جدا شدن را خواهد داشت و در نهایت ممکن است اینها به کابوسهای شبانه و مشکلات دیگری نیز ختم شود.
پرسش مجری: آیا اضطراب جدایی سن دارد؟ یعنی تا چه سنی طبیعی است؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: بله، کودک ما در 6 ماهگی دیگر ما را میشناسد. و خواه ناخواه در بغل مادرش باشد یا خالهاش برایش فرق میکند و از 10 ماهگی به بعد نگران است از حضور در کنار غریبهها.
ولی خود مبحث اضطراب جدایی تا دو سال و دو سال و نیم کاملاً طبیعی است. و زمانی که به سه و سه سال و نیم میرسد؛ ما انتظار داریم که کودک تحمل یک چند ساعت جدایی از مادر را داشته باشد.
در مباحث علمی معتقد هستند که حدوداً 4% از کودکان دچار اضطراب جدایی هستند. ولی بحثی که ما امروز میخواهیم به آن بپردازیم کمی متفاوتتر است و وابستگی کودک را در برمیگیرد. و اضطراب جدایی یک بحث کاملاً تعریف شده است و راهکار دارد و بیشتر با بازیهای علمی میتوانیم این قضیه را حل کنیم.
بعضی از پژوهشهایی که در این حوزه انجام شده معتقد هستند که با 5 جلسه بازی با کودک و یا راهکارهایی که در 5 جلسه یا پنج روز مادر میتواند این مشکل را حل کند و یا حالا در مباحث مختلف هم داشتیم که با 16 جلسه بازی این مسئله حل میشود.
این قضیه یکی از زاویهی دید ما است و یک زاویهی دید دیگری هم ما داریم.
گاهی خود مادر و یا پدر نگران این هستند که کودک دوستشان نداشته باشد و از آنها جدا بخواهد شود. یعنی خود کودک مشکلی ندارد.
یعنی خیلی اوقات مادرها تمایل دارند که به بچههای خود بچسبند و این وابستگی بیش از حد را دارند. ولی بعضی وقتها پدر و مادرها تمایل دارند که فرزند به یک سمت گرایش داشته باشد و یا این اتفاق میافتد.
مثلاً، بچهای که پدرش را کمتر میبیند و هر زمان که پدر را میبیند. پدر او را نوازش میکند، هر خواستهای را دارد اجرا میکند. در یک همچنین وضعیتی شاید گرایش کودک به پدرش بیشتر باشد. و متاسفانه، ما خانوادههایی را در قدیم داشتیم و الان کمتر است که تا کودکی را میدیدند میپرسیدند که مادرت را بیشتر دوست داری یا بابات رو.
این سوال بسیار منفی است و چرا باید کودک را در دوگانگی قرار بدهیم. و گاهی کودکان از پدر و مادر خود یاد می یگیرند و میگویند هر دو را و یا ممکن است امروز، مثلاً، من فرزندم را دعوا کردم و یا محرومش کردم از چیزی و کاملاً درست بوده و اگر امروز از او این سوال را بپرسیم میگوید پدرش را دوست دارد.
نکاتی که وجود دارد این است که در اضطراب جدایی واقعاً جنسیت کودک تاثیری ندارد. در مواردی که نگرانی این است که وابستگی فقط به یک والد باشد، توصیهی ما این است که هم پدر و هم مادر روابط اجتماعی خوبی را بلد باشند تا بتوانند روابط خوبی را با فرزند خود داشته باشند.
اگر، پدر و مادر هر کدام کم صبر باشند، ناخودآگاه فرزندان به آنان گرایش پیدا نمیکنند و به طرف دیگر گرایش پیدا میکنند و یا ممکن است گرایش به پدربزرگ و مادربزرگ یا افراد دیگری پیدا کنند.
ولی نباید نگران باشیم چون مقطعی ممکن است که این خدشه را داشته باشیم.
ولی در دراز مدت کودک بر میگردد به سمت عشق مادرش و این چیزها برای مادر و پدرهای ما نگرانی ایجاد میکند و باید صبور باشند. و معمولاً این نگرانی در خانوادههایی شکل میگیرد که روابط عاطفی در بین آنان ضعیف است.
توصیهی ما این است که هر چه قدر والدین ثبات بیشتری در زندگی زناشویی خود داشته باشند. و خود مادر و پدر با هم روابط محکمی داشته باشند؛ در این صورت نگرانی آنان از وابستگی فرزند به یک سمت برطرف میشود.
چند تربیتی یکی عوامل اثر بخش وابستگی کوذک به یکی از والدین و یا دیگران است. در هر صورت نوع تفاوت در تربیت در این مورد اثربخش و نگران کننده است.
بچههای زیر 5 سال واقعاً درک صحیحی از این ندارند که مادرشان را بیشتر دوست دارند یا پدرشان را بیشتر دوست دارند. اگر خدایی نکرده مادر به کودک بگوید که من تو را دیگر دوست ندارم. و یا خدایی نکرده از طرف مقابل به فرزندمان بد بگوییم. لطمههای جدی به فرزندمان میزند که واقعاً این آسیبهای روانی به راحتی قابل خوب شدن نیست.
من خواهش میکنم اگر نسبت به رفتارهای همدیگر اشکالاتی را میبینید؛ زمانی که با هم و در حضور فرزندمان نیستیم با همدیگر صحبت کنیم و آن را رفع کنیم. در حضور فرزندمان نیایم یکسره همدیگر را محاکمه کنیم و از یکدیگر بدگویی کنیم.
من از مادران و پدران خواهش میکنم که صبوری را پیشه کنند تا فرزندان ارزشمندی را به جامعه تحویل بدهند.
با کلیک بر روی لینکهای زیر میتوانید انیمیشنهای آموزشی تهیه شده در موسسه پرورش ذهن فرزام را
تهیه نمایید و برای آموزش این مفاهیم به فرزند خود از آنها بهره ببرید:
-
انیمیشنهای مهارتهای اجتماعی
-
انیمیشنهای افزایش هوش
-
انیمیشنهای آواشناسی
-
انیمیشنهای آموزشی مفاهیم علوم
انیمیشنهای فلسفه برای کودکان (p4c)
دیدگاهتان را بنویسید