آموزش زودهنگام به کودکان و قبل از مدرسه خوب است یا بد؟
زمان مطالعه: 5 دقیقه
پرسش مجری: مزایا و معایب آموزشهای پیش از مدرسه چه هستند؟
پاسخ خانم مهدوی تبار: در سالهای اخیر صحبت شده که از لحظهی تولد همهی ما در معرض یادگیری هستیم.
والدین از نگاه و ارتباط چشمی و لبخندشان، آموزش مهربانی میدهند.
کم کم با بالارفتن ذهن تا ۳ سالگی آموزشها خیلی جدی و سخت نباشد و در حد شنیدن صدا و دیدن تصاویر و ارتباط چشمی و از ۳ سالگی به بعد معمولاً بازی و اسباببازی و همبازی را پیشنهاد میکنیم. چون در غالب بازی، خواندن کتاب، حتی دیدن تصاویر و یاد گرفتن اسم تصاویر هم در شناخت کودک برای آن کلمه کمک کننده است.
الزامی نیست که آموزش در غالب چهارچوبهای سخت و فشرده باشد.
سرفصلهای این مقاله
پیشنهاد به والدین:
سعی کنید روزی یک ساعت را به طور غیر مستقیم یکسری آموزشهایی را داشته باشید که آنها برای رفتن به مهد یا مدرسه آماده کند.
برای بچههای زیر ۴ سال که یکسری تصاویر را مشاهده میکنند و راجع به او صحبت میکنند.
از سن ۵ سالگی به بعد بچهها وارد دنیای اجتماعی میشوند و تولد اجتماعیشان شکل میگیرد.
کم کم باید مهارتهایی را یاد بگیرند. قبل از سن مدرسه فرزندمان باید شمارش اعداد را یاد بگیرند، رنگها را در حد ۶ رنگ بشناسد، اعداد تا ۱۰ را بشناسد، اشکال هندسی را بشناسد، دسته بندی کردن اشیا را یاد بگیرد. همگی در غالب آموزش با ابزارهای داخل منزل باشد.
نکته:
بچهها تا پیش از مدرسه نباید کاملاً رها و بدون آموزش باشند.
هدف از آموزش:
رشد اجتماعی و فیزیکی و عاطفی و روانی بچههاست و هدف فقط خواندن و نوشتن نیست،
معایب آموزشهای زود هنگام و غیرتخصصی:
اولین و مهمترین آسیب که تا سنین بالاتر میتواند بچه را درگیر کند این است که خلاقیت و اکتشاف را در کودک ما از بین میبرد.
فرزندمان میتواند با کشیدن نقاشی به خلاقیت برسد. چرا بخواهیم یک تصویر با یک رنگ خاص کشیده شود؟ وقتی آموزش را ببریم در غالب مواردی که خودمان برای بچه الزام میکنیم، میشود آموزش زود هنگام که آسیب زننده است. بچهها باید کشف کنند. آموزش زود هنگام احساس بد به بچه میدهد.
آسیب بعدی اینکه وقتی فرزندان ما قبل از مدرسه این مفاهیم را یاد میگیرند به صورت چارچوبدار، باعث میشود در کلاس دقت و تمرکزشان افت کند.
چون مفاهیمی بازگو میشود که برایشان تکراریست و خسته کننده است و گوش نمیدهد و اگر در این بین مطلب تازه آموزش داده شود، بچه غافل میماند و ناخودآگاه مغز پیام بیتوجهی میدهد چون مطالب تکراری دریافت میکرده است و سبب بیدقتی میشود و اگر سوالی شود پاسخ را نمیداند.
این بچهها معمولاً کلافهاند چون مجبوراند مطالب تکراری گوش دهند و اینکه مغز انسان به گونهای است که برای آماده شدن آموزش هر مبحثی، مراحلی را باید طی کند.
برای نوشتن باید در سن 3 سالگی توانایی خط خطی داشته باشد نه نوشتن و در ۵ سالگی لابهلای خط خطیها بتواند حروف را پیدا کند. در ۶ سالگی کم کم با یک کلمه آشنا شود تا در ۷ سالگی بتواند بنویسد.
پیشنهاد کارشناس:
اگر آموزشی هم قرار است برای بچهها داشته باشند، بیشتر آموزشهای آمادگی قبل از مدرسه است. شرکت در ورزشهای گروهی و کلاسهای بازی گروهی، مفهوم همکاری، صبر و تابآوری را در بازیها یاد بدهند.
در کنار مفاهیم قبلی، بچه آمادگی کامل برای ورود به آموزش را پیدا میکند (هم روانی هم شناختی) و خواندن و نوشتن در سن خودش را بیاموزد.
نیازی نیست والدین نگران باشند. بچههایی که آموزش زود هنگام داشتند و بچههایی که توجهی به آموزششان نشده، هر دو در شروع سال اول تحصیلی یا پیشدبستانی دقیقاً مثل بچههای ۳ یا ۴ ساله هستند و نسبت به سنشان انگار چیزی بلد نیستند و اینها یک نوع آسیب میبینند، آسیب بیتوجهی والدین و توجه زیاد والدین.
پرسش مجری: میتوانیم اولویتبندی روی حوزههایی که برای آموزش قبل از مدرسه هستند، داشته باشیم؟
پاسخ خانم مهدوی تبار: بیشتر حوزهها مکمل هستند اما روی مسائل اخلاقی و رفتاری در وهله ی اول کار کنند که بچه امنیت و آرامش و رابطهی دو سویه را یاد بگیرد.
صبور بودن را یاد بگیرد.
اینها اولویتبندی اولیه است که بعد از آن به آموزش مفاهیم ذهنی میرسیم. چون آموزش مفاهیم ذهنی سختتر از آموزش مفاهیم رفتاری و اخلاقی هستند، ثبت شدنشان زمانبر تر هست ولی در بازیها و قصهها میشود اصول اخلاقی را آموزش دهیم که هم لذتبخش است و هم برای والدین چالش برانگیز است.
پرسش شنوندگان: پسرم ۷ ساله است و امسال کلاس دوم میرود و با علاقهی خودش کلاس روباتیک ثبت نام کردیم و کلاسهای دیگر هم میرود. چه کنیم که به فرزندمان فشار نیاید و آیا همگی مقدور هست؟
پاسخ خانم مهدوی تبار: بدون فشار و سختی نیست. علت پذیرش بچه برای ورود به کلاسهای متعدد، تشویقهای والدین است نه صرفاً توانمندیشان. بچه لذت میبرد از تایید و تشویق پدر و مادر.
دقت:
زمان فرزندمان و توانمندیشان برای اجرای این کلاسها و علاقهی خودمان به این مسئله، همگی را باید مدیریت کنند.
در تابستان روزی ۲ تا ۳ کلاس مجاز هست ولی در زمان مدرسه خیر!
کلاسها اولویتبندی شود مثلاً زبان با روباتیک. نهایتاً دو کلاس.
اینکه بچههای ما مباحث آموزشی را در محیط آموزشی و توسط معلم بیاموزند، خیلی مهم است و بهتر است والدین در مباحث درسی بچهها نقشی نداشته باشند؛ چون روابط والدین با فرزند آسیب میبیند به دلیل اینکه فرزند با معلم رودروایسی دارد و چارچوب دارند و علاقه به توجه و تشویق معلم دارند. ولی والدین آگاهی به سیستم معلم و مدرسه ندارند و اختلاف بین روش آموزش و بین والدین و فرزند میافتد و رابطه آسیب میبیند.
نکته:
نظارت روی درس بچهها و تکالیفشان به عهدهی والدین باشد ولی بررسی اساسی به عهدهی معلم.
والدین ۳ سال اول ابتدایی نظارت را داشته باشند و مباحثی را که آگاهی دارند، میتوانند بگویند ولی بهتر است باعث چالش نشوند.
پرسش شنوندگان: فرزندم کلاس اول است. تابستان کلاس زبان میرفته است الآن هم ادامه بدهد؟
پاسخ خانم مهدوی تبار: میتوانند زبان را متوقف کنند و مدرسه را شروع کنند و میزان پیشرفت در مباحث را بررسی کنند و زمانش را. اگر دیدند خللی در آموزش درسهای مدرسه ندارد، هفتهای یک جلسه تا دو جلسه زبان را داشته باشد.
تاثیرات مثبت آموزش قبل از مدرسه و از کجا متوجه شویم این موضوع و مهارت مناسب سنشان هست یا نه؟
منکر نمیتوانیم بشویم که آموزشهای متناسب با سن قبل از مدرسه تاثیرات مثبت دارد. از تاثیرات مثبت آن:
1. رابطه را یاد میگیرد. مبحث آموزش داده شده را انجام میدهد، یاد میگیرد و تشویق میشود و عزت نفسش افزایش مییابد.
2. مشکلات یادگیری در سال اول ابتدایی کمتر میشود، چون آمادگی داشتند.
3. مهمترین بخش: توجه و تمرکز در محیط مدرسه بالاتر از بچههای دیگر است.توجه و تمرکز یعنی من با آن مبحث در مدرسه دقیقتر آشنا میشوم.
4. یادگیری مثلاً نشستن و کار با پدر و مادر باعث میشود در مدرسه هم مشکل نشستن و گوش دادن به معلم نداشته باشد.
5. بچه های با آمادگی، بخش حافظهشان برای یادگیری مطالب فعالتر است.
پرسش شنوندگان: پسر ۱۶ ساله علاقهای به درس و کلاس ندارد و فقط بازی با حیوانات و پرندگان دارد. دلیل بیعلاقگی به تحصیل چیست؟ واقعاً درس را دوست ندارد؟
پاسخ خانم مهدوی تبار: میزان یادگیری و سالهای آموزشیاش چک شود. در یادگیری چقدر توانمند است؟ شاید مشکل اختلال یادگیری داشته باشد
چون برخی بچهها قبل از مدرسه یادگیری و تمرکزشان اندازهگیری نمیشود و بعد از ورود به مدرسه دچار مشکل میشوند.
بررسی یادگیری این نوجوان لازم است.
از سن ۱۲ یا ۱۳ سالگی بچهها با یک متخصص همراه شوند و مسائل ذهنی و عاطفیشان را در میان بگذارند و مشکلاتشان را رفع کنند.
نکات تکمیلی:
بچهها باید با آمادگی ذهنی وارد مدرسه شوند، یعنی تقویت حافظهشان برای یادگیری مطالب.
اکثر بچهها که با لپ تاپ و موبایل کار میکنند باعث کاهش تمرکزشان میشود و حافظهشان تنبل میشود چون همه چی در دسترسشان هست پس نیاز به فکر و ثبت و ضبط ندارند و مطالب غیر مهم در حال ورود به مغز آنهاست و بیانگیزگی و بیعلاقگی ایجاد میکند.
قبل از مدرسه بیشتر روی مسائل ذهنیشان کار کنیم نه خواندن و نوشتن.
بچه درخواستهای بزرگ مثل موتور دارد چیکار کنیم؟
والدین باید بچه را مجاب کنند هر چیزی مختص سن خاصی است. یک بار توضیح بدهند و با درخواستشان موافقت نکنند و بگویند در زمان خودش حتماً تهیه میشود.
دیدگاهتان را بنویسید