دروغگویی در کودکان (فایل شماره 2)
زمان مطالعه: 5 دقیقه
این فایل ادامه فایل دروغگویی در کودکان (فایل شماره 1) است.
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: این کودک حس میکند برای بار دوم اگر راستش را بگوید قرار است تنبیه شود. پس دروغ میگوید. در این شرایط باید چه کار کرد؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ما یک مقولهای داریم به اسم شرایط ایجاد دروغگویی و یک بحثی، داریم به اسم درمان دروغگویی.
در بحث شرایط ایجاد دروغگویی، یک بحث ترس را داریم. ضعف شخصیت و کمبود اعتماد به نفس را داریم. رفتارهای هیجانی را داریم مخصوصاً خود مدیریتی.
نکتهی بعدی، ترس، سرکوب و تنبیه، من میترسم که اصلا همچین چیزی را بگم. و یک وقتی چون چهار بار گفتم و دفعهی پنجم تنبیه شدم پس راستش را نمیگویم.
سرفصلهای این مقاله
- یک نکته که بسیار زیاد هم متاسفانه وجود دارد و آن تقلید از بزرگترها است.
- در مورد سخت گیری هم کاملاً یکی از عاملهای دروغگویی کودک میشود.
- نکتهی بعدی این است که، به پز دادن بچهها دروغ اطلاق نکنیم.
- تایید و عدم تایید کار خوب و بد را از والدین میخواهد.
- برای افزایش حافظه فعال خود و عزیزانتان میتوانید کتاب زیر را تهیه نمایید:
- راهکارهای افزایش حافظه فعال(نسخه چاپی)
- راهکارهای افزایش حافظه فعال(نسخه pdf)
یک نکته که بسیار زیاد هم متاسفانه وجود دارد و آن تقلید از بزرگترها است.
بچههای ما ممکن است شنوندههای خوبی نباشند. من هزار بار بگویم که بچه راستش را بگو و راستش را نگوید گاهی ولی مطمئناً مقلدهای خوبی هستند.
هر رفتاری که والدین داشته باشند را تقلید میکنند. اگر من دروغ بگویم به عنوان پدر و مادر قطعاً فرزند من هم دروغ میگوید.
پرسش مجری: آیا بیتوجهی پدر و مادرها و سختگیری بیش از اندازه میتواند باعث دروغگویی شود؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ببینید، چه بیتوجه بشوند پدر و مادر و چه سختگیر بشوند. در مورد بیتوجهی، منجر به ضعف شخصیت کودک میشوند.
در مورد سخت گیری هم کاملاً یکی از عاملهای دروغگویی کودک میشود.
نکتهای که وجود دارد. دروغ مصلحتی است و این مسئله باب شده است که ما هر دروغی را به عنوان دروغ مصلحتی به کار میبریم و میگوییم دروغ مصلحتی اشکالی ندارد و درست است.
ولی دروغ مصلحتی خیلی شرایط دارد. مثلاً، مرگ کسی در میان باشد. و ما واقعا نمیتوانیم از آن استفاده کنیم و این گناه است و با استفاده از پوشش گذاشتن به اسم دروغ مصلحتی این کار را انجام ندهیم.
پرسش مجری: کودکانی که زیر 6 سال هستند؛ ممکن است مواردی را بیان کنند که ناشی از تخیل باشد و چون فرق بین تخیل و واقعیت را نمیدانند ممکن است دروغ شود.
ولی بعد از 6 سال، اگر این ادامه پیدا کرد و رسید به یک بحران آنجا چه باید کرد و شما چه راهکار و درمانی را پیشنهاد میکنید؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: برای درمان دروغگویی، برای پیشگیری اینکه فرزندان دروغگویی نداشته باشیم؛ باید چند راهکار را انجام بدهیم.
اولین مورد این است که، در کارتون و داریم قصه برای کودک میخوانیم این شرایط را برای کودک بیان کنیم که مفهوم این حقیقت ندارد و تخیل و قصه است.
درست است که کودک ما درک صحیحی از آن ندارد. ولی وقتی که ما مداوم این را برای فرزندمان توضیح میدهیم؛ این درک زودتر از سنش هم برای او اتفاق میافتد.
نکتهی بعدی این است که، خیلی از وقتها ما شنوندهی خوبی برای فرزندمان نیستیم که او دروغ میگوید.
خیلی وقتها فرزندان ما برای اینکه جلب توجه کنند سعی میکنند موارد را خیلی بزرگتر از چیزی که هست نشان دهند و یا اینکه دروغ بگویند برای اینکه پدر و مادر شنوندهی خوبی باشند.
اگر میخواهیم فرزندان راستگویی داشته باشیم؛ باید گوش دادن فعال را یاد بگیریم و شنونده ی خوبی برای فرزندان خود باشیم.
نکتهی بعدی این است که، به پز دادن بچهها دروغ اطلاق نکنیم.
مثلاً، دو تا کودک نشستند و دارند به دوست خود میگوید که مداد جادویی دارم و این در تخیل کودک است.
اگر همان زمان جلوی دوستش بگوییم که چرا دروغ میگویی، و تحقیرش کنیم. این در او نهادینه میشود و میفهمد که این دروغ است و میتواند از او آن استفاده کند.
ولی در اینجاها بهتر است تخیل کودک را هدایت کنیم. میگوییم آفرین، این یک ایدهی خیلی عالی است و میتوانی آن را بسازی. و این یک تخیل است که میتواند در آینده، یک چیز مثبت شود.
در این مواقع من از مادران میخواهم که از کودک خود بخواهند که در این مورد قصه بگوید و آن را یادداشت کنند.
نکتهی بعدی این است که با خشونت و ترس باعث دروغگویی فرزندان خود نشویم. جریمهی دروغگویی را بیشتر از جریمهی کار نادرست بگذاریم.
بیمارگونه نگاه کردن به دروغگویی بعد از 10 سالگی است. و وقتی که فرزند ما به 10 سالگی رسید. و مداوم دروغ گفت، شما نمیتوانید این را بهبود ببخشید و حتما نیاز به یک متخصص دارد.
پرسش مجری: خانم دکتر، ما دوست داریم که کودکمان راستش را بگوید و شرایطی را ایجاد میکنیم که راستش را بگوید.
ولی در بعضی از موارد، شاید واقعاً این اجبار ضروری نباشد و شاید گفتن آن مسائل که شاید جزئی هم باشد یک جورایی شرم و حیا کنند و نخواهد راستش را بگوید. و چه طور میتوان این مورد را تفکیک کرد از این قضیه؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: در مباحث دینی، نکتهی ارزشمندی در این حوزه داریم و کاش بشود این را باز کرد.
یکی از مواردی که ما داریم. این است که، خداوند خودش ستارالعیوب است و بازگو کردن گناه خودش گناه است. یعنی، ما این مبحث را داریم که اگر شما یک گناهی را کردی و میآیید آن را در جای دیگر هم بازگو میکنید گناه است.
شاید شرم و حیای یک کار نادرست باعث بشود که ما آن را نگوییم. ولی معمولاً این قضیه برای بالای 10 سال است و قبل از آن کودک 4 ساله معیار کار خوب و بدش، پدر و مادرش هستند.
تایید و عدم تایید کار خوب و بد را از والدین میخواهد.
برای همین مجبور است به پدر و مادر بگوید و پدر و مادر مجبور هستند که بدانند او چه کاری کرده است تا بگویند کار خوبی کرده است یا کار بد.
تاکیدم دوباره روی پرورش هوش هیجانی کودکان است. هر چهقدر، ما بتوانیم خودآگاهی و خودمدیریتی را در فرزندمان افزایش بدهیم؛ ناخودآگاه منجر به شرایطی میشود که کمتر دروغ بگوید.
این باعث میشود که کودک خود را بهتر بشناسد. مواردی که باید به آن توجه کنیم این است که بشنویم فرزندمان را و شنوندهی فعال بودن این است که، کاملاً به چشم کودک نگاه کنیم و سرمان را تکان بدهیم وقتی که دارد صحبت میکند.
انتهای جملهی او را تکرار کنیم. اینطوری ارتباط صمیمانهتری با فرزندان خود داریم. به این صورت فرزندانی با سلامت روان بزرگ میکنیم.
دیدگاهتان را بنویسید