وقتی با استرس غذا میخورید چه اتفاقی میافتد؟ (فایل شماره یک)
زمان مطالعه: 8 دقیقه
یک پژوهش تأملبرانگیز را برایتان مطرح کنیم که در مورد آن فکر کنیم، چون دستاوردهایی که این پژوهش در واقع داشته است، خیلی جالب است و خیلی از وقایعی را که در اطراف ما اتفاق میافتد را میتواند توضیح بدهد.
همچنین من حس کردم که خیلی میتواند کاربردی باشد. و به شما کمک کند که مسائل مرتبط با کنترل وزن، مسئله سلامت بدنی. و همچنین مواجه شدن با سندرومهایی که عوارض ناراحت کننده برای ما دارند، مثل دیابت، چاقی، اضافه وزن و افزایش فشار خون، تصلب شرایین و اینها را به نوعی بهتر درک کنیم.
من اسمی برای این پژوهش انتخاب کردم: وقتی با استرس غذا میخورید.
چند پژوهش در این زمینه انجام شده است که یکی از آنها پژوهش زیر است:
استرسهای روزانه، سابقه افسردگی و واکنش یا پاسخهای متابولیسم به غذاهای پرچرب، یک مسیر جدید برای چاقی.
Daily stressors, past Depression, and Metabolic Response to high _Fat Meals: A novel path Obesity
نویسنده اول و اصلی این برنامه خانم جانس کیکلت گلیزر هست.
خانم کیکال گلیزر ۳۰ سال در مورد تعامل مسئله چاقی، عوارض چاقی، افزایش فشار خون، دیابت، سندرم متابولیک و همچنین استرسها و وقایع روزمره خودشان پژوهش میکنند.
دکترای روانشناسی سلامت دارند و استاد دانشگاه اوهایو هستند. همانطور که میبینید فامیل ایشان دو قسمت هست. کیکلت گلیزر، گلیزر اسم شوهر ایشان که یک ویروس شناس هستند که اخیراً فوت شدند. و پژوهشهای خیلی خوبی انجام داده بودند.
پژوهشها در مورد ایمنی بدن، نقش استرس و ابتلا به عفونتهای ویروسی یعنی چه میشود که وقتی استرس زیاد به ما وارد میشود، در روز کلافهایم، دردسر داریم، در زندگی با مشکلات عدیدهای مواجه هستیم، بیشتر دچار بیماریهای ویروسی میشویم.
سرفصلهای این مقاله
- این پژوهش مربوط به سال ۲۰۱۵ در ژورنال Biological Psychiatry یا روانپزشکی بیولوژیک چاپ شده است.
- یک نوع سوالات متعددی دارد که چقدر شما درگیر مشکلات روزمره و استرسهای روزانه هستید.
- مجموعه آنها را افراد سنجیدند. حالا ببینیم چه چیزی را میخواهند بررسی کنند.
- بخش عمدهی انرژی آن از چربی تعیین شده است.
- نتیجه جالبی که پیدا کردند:
- میدانید این کار چقدر ارزش دارد؟
- ترشح کورتیزول:
- فردی که استرس نداشته است به طور متوسط کالری بیشتری در آن 6 ساعت سوزانده.
- برای پرورش هوش اخلاقی و هوش اجتماعی در فرزندان خود میتوانید کتاب زیر را تهیه نمایید:
- باهوش خوشاخلاق (نسخه چاپی)
- باهوش خوشاخلاق (نسخه pdf)
- باهوش خوش رو (نسخه چاپی)
- باهوش خوش رو (نسخه pdf)
این پژوهش مربوط به سال ۲۰۱۵ در ژورنال Biological Psychiatry یا روانپزشکی بیولوژیک چاپ شده است.
یک مقدار به پژوهش نگاه کنید و ما هم باید همواره حواسمان باشد که با احتیاط نگاه کنیم، چون پژوهشها باید تکرار بشوند و در محیطهای مختلف و در نمونههای مختلف بررسی بشوند تا ما بتونیم نتیجه کاربردی از آن بگیریم.
همین مقدار به نظر میآید که قابل فهم، قابل قبول و کاربردی هست. در این پژوهش ۵۸ خانم سالم را انتخاب کردند، البته این پژوهش در اصل مربوط به پژوهش گستردهی دیگری در مورد خانمهایی که از سرطان سینه نجات پیدا کردند، است.
به همین خاطر در حجم نمونهاش، ۳۸ خانمی که سابقه سرطان سینه درمان شده داشتند را شرکت داد. در واقع پژوهشهای متعددی بوده است که میخواستند در مورد رژیم غذایی اینها و اینکه اصولاً چه غذاهایی به آنها کمک میکند که کمتر عوارض داشته باشند، پژوهش کردند. ولی در این قسمت نقش عوامل روانی و استرسها هم اضافه بر عوامل دیگر بررسی کردند.
در این پژوهش ۲۰ خانمی که سابقهی بیماری خاصی از جمله سرطان نداشتند بررسی شد. تأکید عمده بر Daily Inventory of stressful Events است. یک پرسشنامه هست که استرسهای روزانه را در افراد میسنجد و تأکید بر ۲۴ ساعت گذشته دارد.
دیروز آیا مشکلی داشتید؟
مشکل خانوادگی، یا آیا مشکل اقتصادی؟
مشکل با همکاران، مشکل با رئیس خود، مشکل با قانون، مشکل با ادارهی بیمه؟
یک نوع سوالات متعددی دارد که چقدر شما درگیر مشکلات روزمره و استرسهای روزانه هستید.
پس محور اصلی سنجش روانیاش بر Daily Inventory of stressful Events بوده است. و در کنارش از این خانمها به عنوان شرکت کننده استفاده کردند. و علاوه بر اینکه استرس را در ۲۴ ساعت گذشته به کمک این پرسشنامه سنجیدند، با مصاحبه روانپزشکی هم بررسی کردند که آیا این خانمها سابقه افسردگی ماژور (mmd) داشتند یا نه؟
در واقع دو تا عنصر را در شرکتکنندهها سنجیدند که «در عمرت دچار افسردگی عمده شدی یا نه؟» و «در ۲۴ ساعت گذشته چقدر اوضاعت بد بوده و چقدر استرس داشتی؟»
در کنارش بررسیهای جامعی از نظر فیزیولوژی انجام دادند. وزن، مقدار بافت چربی مثلاً با کمک Dual x_ray absorptiometry آمدند سنجیدند که هر کدام از این شرکتکنندهها اصولاً چقدر چربی دارند، چقدر عضله دارند، چقدر چربی دور شکم خود و در بدنشان هست.
در واقع یک نیمرخ کاملی از وضعیت چربی و پروتئینی از بافتهای بدنشان به دست آوردند. در کنارش آزمونهای جامع انجام دادند که شاخصهای مختلفی که در سندرم متابولیک هست را اندازهگیری کردند.
یکی دیگر از چیزهای که اندازهگیری کردند، مصرف انرژی در حال استراحت که اصطلاحاً میگویند (REE) که در پستانداران به این معناست: وقتی انسان یا حیوان فعالیتی ندارد ولی در عین حال بیدار هست و بیتحرک در یک جا دراز کشیده است، چقدر کالری میسوزاند.
در واقع بین ۶۵ تا ۷۵% کالری که ما میسوزانیم و غذایی که ما میخوریم، صرف (REE) میشود. در واقع بعضی از افراد فکر میکنند که غذا میخورند تا بتوانند کار کنند، با آن بتوانند ورزش کنند، اما بیشتر غذاها صرف نگهداری حالت پایه ما میشوند.
مجموعه آنها را افراد سنجیدند. حالا ببینیم چه چیزی را میخواهند بررسی کنند.
بررسی آنها خیلی جالب هست. میگویند: ما به این افراد غذای نسبتاً سنگین بدهیم، مجموعهای از سوسیس بوقلمون، تخممرغ، بیسکوییت و سس گریوی (یک نوع آب گوشت میشود که میریزند روی گوشت در واقع لذیذ تَرَش میکند.)
در واقع یک غذای واحد برای کل این افراد درست کردند. افراد را از شب قبل ناشتا نگه داشتند و ۱۲ ساعت قبل از غذا، داروی خاصی مصرف نکردند. روز بعد، این غذا را ظرف ۲۰ دقیقه تمام و کمال مصرف کردند.
این غذا دارای ۳۸۹۴ کیلو ژول، معادل ۹۳۰ کیلو کالری انرژی هست. کسانی که وزن خود را کنترل میکنند با این عددها بیشتر آشنا هستند. که این غذا نسبتاً خیلی پرچرب و پرکالری بوده است و این غذای پرچرب و پرکالری را گفتند که در ۲۰ دقیقه بخورند. بعد شاخصهای مختلف را ببینند که چه میشوند.
برای اینکه خیلی دقیقتر بدانید، غذا را قبلش تجزیه و تحلیل کردند: ۶۰ گرم چربی داشته است، ۵۹ گرم کربوهیدرات، ۳۶ گرم پروتئین، ۶۰% انرژی غذا از چربی بوده و ۲۵% انرژی از کربوهیدرات و ۱۵% انرژی از پروتئین بوده است. یک غذای خیلی سنگین که خیلی شاید سالم نباشد.
بخش عمدهی انرژی آن از چربی تعیین شده است.
به صورت تصادفی یک بار همین غذا را با اسیدهای چرب اشباع شده تحقیق کردند و یک بار با غذای با اسیدهای چرب و روغن اشباع نشده. در بازار تأکید میشود که روغنهای اشباع شده برای سلامت بد هستند.
دو بار این آزمون را انجام دادند. به فاصله چند هفته، یک بار این غذا را با روغنهای اشباع شده دادند و یک بار همان غذا را با روغنهای اشباع نشده و روغن آفتابگردان که سالمتر بوده است، دادند.
چه چیزی را میخواستند نتیجه بگیرند؟ داستان این بود که به همه گفتند باید این غذا را در ۲۰ دقیقه بخورید. ۱۲ ساعت قبل از آن ناشتا بودند و قبل از اینکه غذا بخورند در ورید اینها یک کاتاتر، یک لوله گذاشتند و آنزیمهای مختلف سطح عناصر مختلف خونی را مرتب تا ۷ ساعت اندازهگیری میکردند.
همچنین مقدار مصرف اکسیژن و بیرون دادن CO2، تخمین زدند که چقدر این افراد کالری میسوزانند را ارزیابی جامع متابولیک از افراد انجام دادند، که وقتی شما غذا میخورید، چه اتفاقی میافتد.
نتیجه جالبی که پیدا کردند:
اولاً اگر شما غذایی دارید میل میکنید، یک استرس روز قبل داشته باشید، در مقابل اینکه صفر استرس داشته باشید. مثلاً: آنهایی که میگفتند ما هیچ استرسی نداشتیم، روز قبل آرام بودهایم و ما هیچ مشکلی نداشتیم. نه ماشین ما تصادف کرده و نه مشاجره زناشویی داشتیم و نه هیچی.
در مقابل آنهایی که فقط یک استرس نام برده بودند، بعضیها بودند ۴ تا استرس نام بردند که کیف پولش گم شده یا با مدیر مدرسه فرزندم دعوام شده است یا با بیمه مشکل داشتم، یا لوله خانه مان نشت داشته است. اینها را به عنوان استرس تلقی کردند.
افرادی که فقط یک استرس داشتند در مقابل با فردی که هیچ استرس نداشته است، فردی که استرس نداشته چربی بیشتری از غذا را در دقیقه سوزانده.
یعنی فردی که آرامش داشته به طور متوسط ۶ ساعت، بعد در هر دقیقه ۴۴ صدم گرم چربی میسوزانده. در صورتی که وقتی که شما روز گذشته استرس دارید و امروز دارید غذای چرب میخورید، چربی سوزی شما کمتر میشود و کسانی که میخواهند بدنی ایدهآل داشته باشند، خیلی چربی دور شکم کم میکنند.
میدانید این کار چقدر ارزش دارد؟
میروند کلی چربی سوز میخورند و رژیمهای خیلی سخت میگیرند. خیلی ساده است، اگر شما آرامش داشته باشید و روز قبل خیلی ناراحت نباشید، یک چیزی حدود ۱۰% چربی سوزی شما بالا میرود. خیلی بیشتر از این قرص و کپسولهایی که به عنوان چربی سوز میخرید.
هر نیم ساعت، نمونه خون از آنها میگرفتند و عناصر را اندازهگیری میکردند. فردی که استرس داشته است، سابقه افسردگی داشته، تری گلیسرید او خیلی بیشتر از بقیه بالا رفته و فردی که نه سابقه افسردگی و نه استرس داشته است، تری گلیسرید او آنقدر بالا نرفته است.
پس درس بعدی که ما پیدا میکنیم اینکه اگر شما استرس دارید، همان غذا را که میخورید، تری گلیسرید بیشتر بالا میرود در مقایسه با زمانی که آرامش دارید.
خیلیها میگویند غذای چرب نخورید، غذای پرکالری نخورید. نکته جالب این است که اگر همان غذای پرکالری و چرب را با آرامش خیال بخورید، آنقدر تری گلیسیرید بالا نمیرود. تری گلیسرید که بعد غذا بالا میرود، یک عنصر التهابی است. آسیب میزند به جدار عروق شما که بعداً در موردش صحبت خواهیم کرد.
ترشح کورتیزول:
اگر شما سابقه افسردگی داشته باشید، بعد غذا کورتیزول خیلی پایین نمیآید. فردی که سابقه افسردگی نداشتنه باشد بعد از خوردن غذای چرب، کورتیزولش افت میکند. یه مقدار اشباع میشوند.
این یکی از همه جالبتر و از همه مهمتر است که همان غذا را میخورند. ما یک مسیر جداگانه هم داریم، انسانهایی که استرس در زندگی آنها زیاد است و انسانهایی که با مشکلات روزمره دست و پنجه نرم میکنند.
این را میگویند که ولع به خوراکی دارند، ولع به غذاهای چرب دارند، ولع به شکر دارند. این درسته است که بیشتر میخورند که چاق میشوند.
این پژوهش این را نشان میدهد که اگر استرسی در زندگی داشتید و همان غذا را خوردید، ببنید مقدار کالری که شما سوزاندید، وقتی که استرس دارید، کمتر هست در مقایسه با وقتی که استرس ندارید.
فردی که استرس نداشته است به طور متوسط کالری بیشتری در آن 6 ساعت سوزانده.
با اینکه در حالی که در حال استراحت بوده است، ورزش نمیکرده و بیشتر سوزانده و متابولیسم پایهاش بعد از غذا بالاتر بوده است و مقدار قابل توجهی کاهش خواهد داشت. چه تفاوت عمدهای ایجاد خواهد کرد.
وقتی شما با استرس غذا میخورید علاوه بر اینکه تری گلیسیرید بالا میرود، چربی شما بالا میرود، کالری کمتری میسوزانید.
نکته جالبتر اینکه، این کالری را محاسبه کردند. و همین مقدار کالری که با یک آرامش در مقابله با استرس تفاوت میکند، برای همان غذا در دراز مدت یه چیزی حدود یک سال، منجر به یک تفاوت حدود 5 کیلو میشود.
در واقع مثل این میماند که شما 5 کیلو بیشتر اضافه وزن پیدا میکنید. در صورتی که همان غذا را مصرف کردید.
به این پژوهش اعتراض شد و افراد گفتند که این پژوهش بین افرادی که سابقه سرطان داشتند انجام شده است و در جمعیت عادی نبوده است.
منبع مقاله: این متن نوشتهای از سخنرانی دکتر آذرخش مکری، روانپزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
ادامه این مطلب را در وقتی با استرس غذا میخورید چه اتفاقی میافتد؟ (فایل شماره دو) بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید