با اختلالات یادگیری در کودکان آشنا هستید؟
پرسش مجری: خانم دکتر میخواهیم در مورد بچههایی صحبت کنیم که به نوعی دچار اختلالات یادگیری هستند و با توجه به اینکه کم کم داریم به مهر ماه و شروع مدارس نزدیک میشویم. میخواهیم از زبان شما بشنویم که با اینجور بچهها چه کار کنیم که زمانی که مدرسه شروع شد دچار مشکل نشوند؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: حتماً تاکنون شما هم با بچههایی مواجه شدید که از نظر هوشی خیلی خوب هستند، از نظر جسمی عالی هستند، خوب صحبت میکنند، خوب میتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، مهارتهای خودیاری با دیگران خوب است، ولی در عملکرد تحصیلی با مشکل مواجه میشوند.
خانوادههایی هستند که در 3 و 4 سالگی در خانه با چنین مشکلی مواجه میشوند. مادر خودش میخواهد آموزشی برای کودکش داشته باشد و میبیند که نوع آموزشی که کودکش یاد میگیرد، یادگیریاش با یادگیری هم سن و سالهایش متفاوت است.
گاهی مهدکودکها نگاه دقیقی دارند و متوجه میشوند. پیش دبستانیها، یعنی اگر در سنین قبل از مدرسه متوجه نشوند، حتما در سنین مدرسه این قضیه بروز پیدا میکند و میبینیم که فرد با مشکل مواجه است.
اختلالات یادگیری در کودکان خیلی متنوع هست و مدلی که مردم بیشتر با آن مواجه هستند بیش فعالی است که نقص توجه را دارد.
سرفصلهای این مقاله
ما 3 مدل بیش فعالی داریم:
- بیش فعالی تکانشی، کودک خیلی حرکت و جنب و جوش دارد و قطعاً این را در سنین قبل از دبستان متوجه آن میشوند.
- نکتهی بعدی این است که بیش فعالی نقص توجه است. این نوع بیش فعالی چون بچه زیاد جنب و جوش ندارد و حرکت ندارد معمولاً در یادگیری خود را نشان میدهد.
- زمانی که کودک به مدرسه میرود و در حوزهی یادگیری و نوع سوم، ترکیب این دو تا است.
اما ما انواع مختلفی داریم، ولی چیزی که مردم برای آنها یک چیز عمومیتر است و بخواهم بگویم، اختلال در ریاضی، اختلال در نوشتن و اختلال در خواندن است.
برای سنجش اختلال یادگیری در فرزندان خود میتوانید از آزمون رایگان زیر استفاده نمایید:
آزمون مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات
برای اختلالات یادگیری در کودکان 7 دسته داریم:
یکی وقتی خانواده میاید و معتقد است که بچهی من خیلی آروم است و خیلی خوب است و توجه میکند ولی معلم معتقد است که این دقت و تمرکز ندارد.
با تستهای مختلف ما اینها را در 7 دسته بررسی میکنیم:
- ممکن است اینها دقت دیداری نداشته باشند،
- ممکن است دقت شنیداری نداشته باشند،
- ممکن است دقت آنها خوب باشد ولی شرایط تمرکزی نداشته باشند، یعنی روی آن مسئلهای که باید فکر کنند آن لحظه نمیتوانند فکر کنند.
- گاهی سرعت عمل آنها خیلی پایین است.
- یک مقولهای که خیلی مهم است حافظه است. ما حافظهی کوتاه مدت، حافظهی فعال دیداری و حافظهی فعال شنیداری را خیلی در این مقوله درگیر میدانیم. چون گاهی مثلاً فرض کنید. معلم یا مادر میاید و یک مبحثی را به بچه میگوید و فرض کنید که کودک ما در خانه است و مادر میگوید که اسباب بازی را بردار و ببر در اتاقت بگذار داخل کشوی وسطی و چراغ اتاق را خاموش کن و بیا بیرون. یعنی دارد 4 دستور به کودک میدهد و کودکی که حافظهی شنیداری معمولی باشد میتواند این کار را انجام دهد و برگردد.
- ولی کودکی که در حافظهی فعال شنیداری مشکل دارد، شاید این را در ذهن خود داشته باشد. ولی وقتی که میخواهد یک عملکردی روی این داشته باشد، یعنی اسباب بازی را بگذارد داخل کشوی وسطی، این مورد را یادش میرود. این کودک قاعدتاً از این 4 دستوری که مادر داده یا دو تا را فراموش میکند و بازخورد مادر این است که این کودک حرف گوش نکن است و در مدرسه هم همین اتفاق میافتد.
معلم میگوید که بچهها جامدادیها را بگذارید داخل کیفتان و کتابهای ریاضی را در بیاورید و صفحهی 45 را باز کنید. در این جا دارد 3 دستور با هم میدهد و اگر بچه بخواهد در تکمیل جامدادی 3 تا مداد هم در جامدادی بگذارد و داخل کیف بگذارد اینجا هست که بچهها یک قسمت از دستور را یادشان میرود و معلم به عنوان بچهی شیطون و بچهی سر به هوا با او برخورد میکند.
پرسش مجری: برای شروع مدرسه بهتر است این کودکان یک سال دیرتر بروند یا خیر؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ببینید در کل اینها با مهارتهای اجرایی مشکل دارند برای همین خیلی از جاها بچه اگر تاخیر رشدی داشته باشد، یک سال کودک را نگه داریم و دیرتر برود به نفع کودک است.
ما این مورد را میگذاریم به عهدهی واحد سنجش آموزش و پرورش. اینها میروند سنجش میشوند و بررسیهایی انجام میشود. اگر ببینند که این بچه ضعفهایی دارد، توصیه میکنند که این بچه یک سال بعد به مدرسه برود.
پرسش مجری: فرض میکنیم که این کودک وارد مدرسه شده است و قبلش متوجه شدند که یک جورهایی دچار بیش فعالی است یا اختلال یادگیری یا دقت و تمرکز ندارد و یا اصلاً نه هیچ کس هم متوجه نشده و این کودک وارد مدرسه شده است. در مرحلهی اول بفرمایید که خانواده باید چه کار کند؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ببینید در اولین قسمت من از خانوادهها میخواهم که یک کارهایی را انجام ندهند.
یکی از مشکلات ما این است که در گام اول خانواده شروع میکند بازخوردهای منفی به کودک میدهد و بازخورد مثبت مثل اینکه: خواهش میکنم دقت کن.
بعضیها هم شروع میکنند به داد زدن و گاهی رشوه به کودک میدهند. جایزههای متنوع اینکه: قول بده گوش بدی به حرفهای معلم این را برایت میخرم.
گاهی خانوادهها زیاد از حد توضیح میدهند. مادر میاید و میگوید این در خانه دیکتهاش خوب میشود و در مدرسه بد نمره میگیرد.
وقتی که تخصصی نگاه کنیم، یک جملهی 3 قسمتی را معلم یک بار میگوید و بچه یادش میرود و دیکته را اشتباه مینویسد؛ ولی مادر دارد برگه را نگاه میکند و یک کلمه را ممکن است 5 بار تکرار کند تا بچه آن را بنویسد.
اینها روشهای اشتباه است و ما به جای اینکه مشکل را حل کنیم، داریم با فشاری که به عنوان پدر و مادر هم به خودمان میآوریم و هم به کودک میآوریم یک مسیر اشتباهی را میرویم.
برای آشنایی با راهکارهای خوش خط شدن کودک بر روی لینک زیر کلیک کنید:
با دست خط افتضاح فرزندم چه کار کنم؟
نکتهی بعدی این است که بعضی از پدر و مادرها روی میآورند به دبیر خصوصی. مثلا کودک دوم ابتدایی است و اختلال ریاضی دارد، به جای اینکه گام صحیحی برای رفع این اختلال بردارند، دنبال معلم خصوصی هستند. این کودک اول باید یک فرآیند بهبود را طی کند.
نقش مدرسه بسیار مهم است و اگر بتوانیم مدرسه و خانواده را در این وضعیت هم راستا کنیم، هم شناخت بهتری از کودکمان خواهیم داشت و هم اینکه فرآیند بهبود خیلی سریعتر شکل میگیرد و درست در این مسیر قرار میگیرد.
نکتهی اصلی خواهش من از مدرسه این است که به این مهارتهایی که عرض میکنم، توجه کنند و ببیند که این کودک در کدام یک ازمهارتها مشکل دارد و چند تا از این مهارتها را ندارد.
مهارتهایی مثل:
سازماندهی، برنامه ریزی، آغاز کردن تکلیف، ادامه دادن تکلیف، کنترل تکانشی، تنظیم هیجانات، سازگار شدن و انعطاف پذیری.
معمولاً بچههایی که مشکلات یادگیری و اختلال یادگیری دارند و یا بیش فعال هستند، در این مهارتهای پایهای مغز مشکل دارند و معلم میتواند اینها را با یک مقدار دقت پیدا کند.
نکتهی بعدی این است که ما میخواهیم خانواده و مدرسه هم راستا با هم پیش بروند.
اولین نکته که از معلمها میخواهیم این است که حتماً خانواده را به محض اینکه مشاهده کردند، اطلاعات کامل بدهند. ما کتابهای کمک آموزشی بسیاری داریم که به وسیله آنها و از طریق آموزشهایی که کودک میبیند، مادر میتواند بفهمد که کودک دقتش چه قدر است؟ چه قدر حواسش را جمع میکند و مواردی که ما به آنها میخواهیم توجه کنند را در بیاورند.
ولی اگر دیدیم در بازهی 6 ماهه این مشکلات بود و یا اینکه در یک ماه اول مدرسه، دیدیم که مشکل خیلی جدی است و معلم خیلی نگران این قضیه است، حتما پیگیری دقیقی داشته باشند.
نکتهی بعدی این است که من از معلمهای عزیز میخواهم که هر روز یک یادداشت کوچک برای این مادر بنویسند در دفترچهی رابط و از آن هم استفاده کنند. بنویسند که امروز با این مشکل مواجه شدند و من نمیخواهم دقیق بنویسند که در سازمان دهی و نظم مشکل داشت ولی میتوانند بنویسند که در شروع تکلیف مشکل داشت. یا وقتی که من دیکته گفتم این مشکل را داشت و حتما از مادر بخواهیم جلسهی مشاوره داشته باشد.
اگر با بچه 45 دقیقه کار میشود باید 10 دقیه تا یک ربع با مادر یا پدر صحبت شود. اینکه چه اتفاقی افتاد و شما باید چه فعالیت هایی را انجام بدهید.
نکتهی بعدی که خیلی مهم است و یکی از معضلات ما است، حتماً در جلسات مشاورهای که دارند و یا در مدرسه میخواهند شرکت کنند، پدر و مادر حتما با هم شرکت کنند. یکی از مشکلات این است که یکی از عزیزان شرکت میکند و آن یکی عزیز در خانه کار شکنی میکند.
مثلاً کودک بررسی دقیق شده است و ما میدانیم که حافظهی فعال دیداری مشکل دارد و ما داریم تمرینهایی را ارائه میدهیم که این مشکل برطرف شود و تکلیف که میخواهد بنویسد، صحیح آن را بنویسد.
حالا فرض کنید پدر در جلسات حضور پیدا نمیکند و مادر میگوید که امروز معلمش اینگونه گفته و پدر مداوم میگوید: که نه، من هم بچه بودم اینجوری بودم و اگر نمیتوانسته اینجوری باشد ولی اگر این گونه هم بوده نمیتوانسته در مدرسه خیلی بدرخشد.
ما اگر میخواهیم که کودکمان بهبود پیدا کند و به راحتی هم این کار انجام میشود. من به خانوادهها دارم عرض میکنم که خیلی نگران این قضیه نباشید، چون چیزی نیست که تا آخر عمر درگیر این قضیه باشد. میشود با شیوههای صحیح این قضیه را بهبود بخشید.
سایتها و مقالههای خیلی زیادی در این حوزه است و کتابهای ارزشمندی و پکهای دقت و تمرکز است که به راحتی میتوانید آنها را تهیه کنید و در خانه انجام بدهید؛ ولی اگر نتوانستید به نتیجه برسید میتوانید به متخصص مراجعه کنید.
میتوانید اختلال یادگیری و دقت و تمرکز در فرزندان خود را از طریق مشاوره و تستهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی ارزیابی بفرمایید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید