مدیریت تکنیکها در اختلال یکپارچگی حسی
زمان مطالعه: 7 دقیقه
نحوه ارتباط با کودک دچار اختلال حسی یکی از مهمترین مسائلی است که باید بدانیم. در زیر به تعدادی روشهای مفید در این زمینه اشاره شده است.
- قبل از دادن هر دستور مطمئن شوید که به شما گوش میدهد.
- قبل از اینکه به کودک دستوری بدهید، تلویزیون یا وسیله بازی را خاموش کنید و از دیگران بخواهید که صحبت نکنند.
- قبل از صحبت مطمئن شوید که توجه کودک را جلب کردید، مثلاً خم شوید و از کودک بخواهید که به شما نگاه کند.
- از حرکات طبیعی نظیر اشاره کردن، به عنوان راهنمایی بینایی هنگام سخن گفتن با کودک استفاده کنید.
- آرام و واضح صحبت کنید.
- از کودکتان بخواهید که حرفهایتان را تکرار کند و به خودتان برگرداند.
-
سرفصلهای این مقاله
- اگر نیاز است حرفهایتان را تکرار کنید.
- بعضی اوقات والدین و معلمان، کودک را وادار به توقف رفتارهای خود آرامی میکنند.
- روشهای رفتاری کمککننده:
- جهتدهی (تطبیق وسایل)
- تقلید رفتار/همان کاری را انجام بده که من انجام میدهم.
- تقویت یک رفتار
- جملات “اگر این کار را بکنی، بعدش میتونی …”
- توقف رفت قبل از شروع
- اصلاح کردن یک اشتباه
- استراحت دادن
- برای آشنایی با انواع هوش و پرورش آنها در فرزندان خود میتوانید از فیلمهای زیر استفاده نمایید:
- هوشهای نوین چه هستند و چگونه افزایش مییابند؟
اگر نیاز است حرفهایتان را تکرار کنید.
- کلمات را با دقت انتخاب کنید. تنها کلماتی را استفاده کنید که کودکتان میفهمد.
- از کودکتان انتظار واقعبینانه داشته باشید. اگر چه کودک باید قادر باشد دستورات چند مرحلهای را دنبال کند، اما ممکن است از نظر رشد برای این کار آماده نباشد.
- بیشتر والدین، معلمان و افرادی که با اختلال یکپارچگی حسی آشنا نیستند ممکن است رفتار چالشی کودک را بد تفسیر کنند و عکسالعمل منفی نشان دهند.
مثلاً علت این رفتارها را جسارت، تحمل پایین و جلب توجه بدانند. این مسئله البته بیانگر این نیست که کودکان دچار اختلال یکپارچگی حسی رفتارهای عادی نشان نمیدهند، اما رفتارهای چالشی همواره منجر به بروز رفتارهای حسی میشود.
- بعضی از رفتارهایی که گاهی اوقات در کودکان دچار اختلال حسی وجود دارد و از آن چشمپوشی یا بد تعبیر میشود، رفتارهای خود آرامی هستند، شامل:
- ضربه زدن
- تکان خوردن
- بردن اشیا به دهان
- حرکات جنبشی
- صداهای دهانی
- تکیه زدن به اشیا/فشار عمقی
- نگاه کردن به فضا
هرگاه رفتارهای خود آرامی کودک به منظور برقراری ارتباط باشد، معمولاً کودک همزمان با بروز رفتار سخن میگوید. مثلاً: من سعی میکنم سیستمهای حسیام را سازماندهی کنم.
بعضی اوقات والدین و معلمان، کودک را وادار به توقف رفتارهای خود آرامی میکنند.
برای مثال والدین کودکی که همواره صدا درمیآورد و بدین علت کسی در خانواده نمیتواند تلویزیون تماشا کند، به کودک اصرار میکنند که صدا را متوقف کند. کودک برای مدتی ساکت میشود اما دوباره صدای دیگری را جایگزین میکند.
معلم کلاس چهارم، دانشآموزی دارد که دائم به بیرون از پنجره و به درختانی که در باد تکان میخورند خیره میشود. معلم تصمیم میگیرد که پردههای کلاس را ببندد تا نگاههای خیره کودک را متوقف کند. اما دفعهی بعد دانشآموز ناخودآگاه به ساعت کلاس خیره میشود.
مثال دیگر در مورد کودکی است که همواره آستین لباسش را میجود. والدین اصرار میکنند که کودک این عمل را برای جلوگیری از خراب شدن پیراهن متوقف کند. کودک برای مدت کوتاهی جویدن لباسش را متوقف میکند اما این بار مشغول جویدن قسمتی از لباس خواهرش که در طرف دیگر در حال نوشتن تکالیف است، میشود.
در کل اگر کودک مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی، رفتاری را نشان دهد که بیانگر خود آرامی است، چنانچه آن رفتار متوقف شود، کودک آن را با رفتار خود آرامی و مشابه دیگر جایگزین میکند و ممکن است منجر به رفتار چالشی خطرناک یا نامناسب بیشتر شود.
روشهای رفتاری کمککننده:
جلوگیری از رفتارهای چالشی از طریق رویکرد چند حسی اغلب کمک کننده است. در ادامه به تعدادی از این روشها اشاره شده است:
-
جهتدهی (تطبیق وسایل)
کودک را به استفادهی مناسبتر از یک وسیله یا یک رفتار تشویق کنید. برای مثال کودک پیشدبستانی با مشکل تدافع لمسی، وقتی نزدیک برادرش مینشیند اگر بازوهایش به وی برخورد کند، آشفته میشود و شروع به خراب کردن بلوکها میکند.
در این هنگام به کودک بگویید که “بیا با این بلوکها، ساختمان بسازیم”. در این صورت به کودک کمک کردید که از برادرش دور شود تا دیگر بازوهایشان با هم برخورد نکند.
-
تقلید رفتار/همان کاری را انجام بده که من انجام میدهم.
رفتاری که دوست دارید کودکتان در آن درگیر شود را شرح دهید. برای مثال، همانطور که ظرفهای غذای کودک را در ظرفشویی میگذارید، بگویید: “لطفاً ظرف کثیف را در ظرفشویی بگذار”. یا اگر کودکتان بیشازحد احساس ناکامی میکند به وی بگویید: “من خیلی آشفتهام و دلم میخواهد جیغ بزنم… اما قصد دارم خودم را آرام کنم. پس سه نفس عمیق میکشم.”
-
تقویت یک رفتار
میتوانید رفتاری را که تمایل دارید کودکتان انجام دهد را تقویت کنید. مثلاً در فروشگاه دو کودک را میبینید که در حالی که دست مادرشان را گرفتهاند، وارد فروشگاه میشوند. آنها را به کودکتان نشان دهید.
گاهی لازم است کودک را برای انجام وظایف تحریک کنید. برای مثال والدی سعی میکند که کودکش را وادار به آماده شدن برای رفتن به قرار ملاقات کند، اما کودک از لباس پوشیدن امتناع میکند و کج خلقی میکند. در این هنگام میتوان با گفتن این جمله او را تحریک کنید “اگر لباس بپوشی میتوانیم در طبقه پایین برویم و صبحانه بخوریم”.
-
جملات “اگر این کار را بکنی، بعدش میتونی …”
این جملات معمولاً زمانی استفاده میشوند که وقوع یک واقعه مثبت را افزایش دهند. برای مثال وقتی والدین در تلاشاند کودک را برای رفتن به جایی آماده کنند و کودک از پوشیدن لباس امتناع کرده و شروع به لجبازی میکند. در این زمان والدین به کودک میگویند: “اگر لباس بپوشی بعد میتونی زودتر صبحانه بخوری”.
-
توقف رفت قبل از شروع
قبل از اینکه کودک به رفتار نامناسب عکسالعمل نشان دهد، بزرگترها میتوانند کودک را به سمت یک رفتار مناسب اجتماعی سوق دهند. برای مثال به کودکی که در انجام کاری ناتوان است بگویید از معلمش درخواست کمک کند.
-
اصلاح کردن یک اشتباه
اگر کودک رفتار نامناسبی نشان میدهد مثلاً اشیا را پرت میکند، کار خودش یا کار کودک دیگری را خراب میکند. به وی فرصت دهید که خودش را آرام کند و سپس کمک کنید تا اشیا را سرجایش برگرداند و کارش را دوباره درست کند.
-
استراحت دادن
وقتی تشخیص دادید که منشأ عصبانیت کودک مربوط به حس و اختلال یکپارچگی حسی است، به آرامی کودک یا شیء را از آن محیط دور کنید تا این مشکل حسی کاهش یابد یا حذف شود. اگر شما قادر به انجام این کار نیستید حداقل تصدیق کنید که شما میدانید تحمل این مورد برای آنها سخت است.
دیدگاهتان را بنویسید