توجه انتخابی
فیلتر کردن رویدادهای زندگی و توجه انتخابی بر حواث منفی و ناامیدکننده، احساس شما را نسبت به خود و دیگران بد نموده، به آینده نیز بدبین شده و از اینکه زندگیتان همیشه منفی و بد بوده، احساس خشم و ترس خواهید نمود.
سرفصلهای این مقاله
توجه انتخابی چیست؟
مغز ما مانند یک صافی فوقالعاده عمل کرده و باعث میشود تا در هر لحظه فقط بر اطلاعات مهم تمرکز کرده و به سایر موارد که شما رو احاطه کردند، توجهی نداشته باشید.
به واسطه این قابلیت است که میتوانید تمام بعدازظهر در رستوران شلوغ مدرسه، برای امتحان ریاضی مطالعه کنید، یا در حالی که همه خانواده مشغول صحبت هستند، به دوستتان پیام بدهید.
اما گاهی این صافی یا فیلتر کردن که به نام «توجه انتخابی» شناخته میشود، ادراکی نادرست از واقعیت را به وجود میآورد. وقتی عادت منفیگرایی داشته باشید، توجه شما بر یکی دو اتفاق منفی متمرکز شده و با فک کردن به چیزهای بد و منفی تمام روز را سپری میکنید.
در این حالت و در وضعیت توجه انتخابی، شما نمیتوانید از بالا به قضیه نگاه کرده و از صدها لحظه سرگرم کننده، مهیج، شاد و خوب صرف نظر میکنید. در نتیجه، ناامیدی به شما روی آورده و تمام دستاوردها و خوشیها را از دست خواهید داد.
فرض کنید در کلاس تاریخ برای پاسخ به سوالی دستتان را بلند کرده ولی اشتباه پاسخ دادید و معلم تاریخ لبخند زده است. عادت منفی گرایی باعث میشود که نتوانید از فکر آن خارج شده و سایر اطلاعات خوب آن روز مثل ساعت فوتبال یا شوخی قبل از کلاس با دوستانتان را فیلتر میکنید. مانند: معلم حتماً منظوری داشته است! امروز واقعا افتضاح بود.
مشکل اینجاست که همراه با این فکر و توجه انتخابی بر آن، حافظه شما هم قفل شده و فقط حوادث بد و ناامیدکننده را به یاد آورده و با مرور دوباره و دوباره آنها جلوی ورود هر خاطرهای که موجب شادی یا غرورتان بشود را سد میکند.
فیلتر کردن رویدادهای زندگی و توجه انتخابی بر حواث منفی و ناامیدکننده، احساس شما را نسبت به خود و دیگران بد نموده، به آینده نیز بدبین شده و از اینکه زندگیتان همیشه منفی و بد بوده، احساس خشم و ترس خواهید نمود. در طول زمان عادت تمرکز بر جزییات منفی، شما را به دوری از دیگران، ترس انجام کارها و در نهایت غم و افسردگی خواهد کشاند.
کلید مقابله با این عادت غلط، آن است که مراقب توجهتان باشید. گاهی واقعاً اتفاقات بدی رخ میدهد که باید به آنها توجه کرده و با بررسی آنها عکسالعمل مناسبی نشان دهید. اگر اشتباهی مرتکب شدید، نباید فراموش شده و باید از آن درس گرفت. اما این توجه انتخابی نباید مانند یک چرخه بیانتها ادامه یابد. به طوری که همه زندگی را فراموش کرده و فقط با خودتان این فکر منفی را تکرار کنید.
برای سنجش اختلال کمبود توجه در فرزندان خود میتوانید از آزمون رایگان زیر استفاده نمایید:
آزمون اختلال کمبود توجه کودکان و نوجوانان
هدف، رسیدن به دیدگاهی واقعی و درکی مناسب و متعادل است. به عبارت دیگر، باید سعی کنید تا همه خوبیها و بدیها را با هم ببینید و صرفا توجه انتخابی بر موضوع ناراحت کننده نداشته باشید.
یکی از بهترین تاثیرات این کار، توجه بر رویدادهای مثبت و معمولی زندگی است، که موجب رضایت و امید خواهند شد. به جای تمرکز و توجه انتخابی بر یک بخش کوچک، با داشتن یک دید وسیع درمییابید که همه زندگی شما را تاریکی و ناامیدی فرا نگرفته و با لذت بردن از لحظات خوب و رضایت بخش، در جهت شادی و همراهی با دیگران پیش خواهید رفت.
بازسازی شناختی، راهکاری مفید برای توجه انتخابی:
بهتر عمل کنیم:
هدف، رسیدن به این فکر است که: بیایید از بالا به قضیه نگاه کنیم. بازسازی شناختی کمک میکند تا به عقب برگشته و جریان را به صورت کلی بررسی کنیم. در این مهارت خواهید آموخت که تمام لحظات خوب، معمولی و بد زندگی در کنار هم اتفاق میافتند.
از طریق راستی آزمایی به دنبال شواهد توجه انتخابی منفی گشته و بالاخره، یاد میگیرید که چطور سر بلند کرده و با اجرای یک برنامه، آنچه رخ داده است را در یک وضعیت متعادل ببینید.
تمرین کنیم:
بهروز دانشآموز کلاس نهم و عضو تیم بسکتبال است. او در فصل گذشته بیش از انتظار، عالی بازی کرده و برای مسابقه روز پنجشنبه هیجان زیادی دارد، چرا که فکر میکند واقعاً خوب تمرین کرده و شانس این را دارد که از ابتدای بازی، درون زمین باشد؛ اما این اتفاق نیفتاد و مربی او را در نیمه دوم به زمین فرستاد.
اگر چه آن روز واقعاً خوب بازی کرد و تیم آنها هم برنده شد و اگر چه از برنده شدن تیمش بسیار خوشحال بود، اما با خودش میگفت: آن قدر خوب نبودم که از ابتدا در بازی باشم، زندگی من وحشتناک است. او واقعاً به هم ریخته بود و برای جشن پیروزی با سایر افراد تیم به رستوران نرفت.
خطای فکری:
او تمام اتفاقات مثبت آن روز «بازی برای یک نیمه کامل برای زمین، عملکرد خوبش در مسابقه، پیروزی تیم» و تمام لحظات لذت بخش آن روز را از صافی منفینگری عبور داده و به جای آنها فقط بر یک موضوع ناامیدکننده تمرکز کرده بود و توجه انتخابی بر آن موضوع داشت.
در نتیجه فکر «منفیگرایی» چه کاری را انجام میدهد؟ (چه کاری انجام نمیدهد؟)
بهروز با عجله از رختکن خارج شده و مستقیم به خانه رفته است. او جشن پیروزی را از دست داده است.
او چه احساسی دارد؟ بهروز احساس بیقراری، غم و یاس دارد.
در این وضعیت بدن او چه عکسالعملی دارد؟ شانههایش سفت شده، شکمش درد میکند و انرژیاش را از دست میدهد.
راستی آزمایی:
بهروز به جای این عادت و توجه انتخابی غلط باید به خودش چه بگوید؟
او باید به دنبال شواهدی برای ضعف بازی و خراب شدن روزش باشد و از خودش بپرسد: خیلی بد شد که از ابتدا تو زمین نبودم، اما باید از بالا به آن نگاه کنم. آیا واقعا به اندازه کافی در بازی شرکت نداشتم؟ آیا ما برنده نشدیم؟ چه اتفاقات خوبی در حین بازی رخ داد؟ چه اتفاقات خوبی امروز رخ داد؟
فکر و برنامه مثبت:
من واقعاً بازی بسکتبال را دوست دارم و خیلی خوش شانس بودم که عضو تیم شدم. این موضوع به من فرصت میدهد تا با دوستانم بوده و بازی خودم را بهتر کنم. میتوانم به این موضوع تمرکز کنم و با سعی و تلاش آنقدر بازیام را بهتر کنم تا روزی از ابتدای بازی وارد زمین بشوم.
نتیجه نهایی:
چطور فکر و برنامه مثبت، وضعیت بهروز را بهبود میبخشد؟
دید وسیع به بهروز کمک میکند تا به یاد آورد که یک حادثه ناراحت کننده نمیتواند تمام لذت بازی و ارزش عضویت بسکتبال را از بین ببرد.
در حقیقت، سخت تمرین کردن را به جای ناراحتی قرار داده و امیدوارانه بهبود بازی را در پیش میگیرد. به زودی درمییابد که با تغییر دیدگاهش از تمرکز بر نقاط منفی، بر آن غلبه کرده، حالش بهتر شده و با انگیزه به وضعیت قبلش باز میگردد.
میتوانید اختلال یادگیری و دقت و تمرکز در فرزندان خود را از طریق مشاوره و تستهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی ارزیابی بفرمایید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید