چه ارتباطی بین اختلالات یادگیری و مشکلات اجتماعی، هیجانی و رفتاری وجود دارد؟
اختلالات یادگیری یک اصطلاح کلی است که شامل یک گروه ناهمگون از مشکلات یادگیری میشود. کودکان دارای اختلال یادگیری، کم هوش و خنگ یا بیانگیزه و تنبل نیستد، تنها تفاوت در سیستم عصبی مغز آنها و نحوه دریافت و پردازش اطلاعات توسط مغز آنهاست.
پس میتوان این طور بیان کرد که اختلال یادگیری نوعی اختلال عصب شناختی است که به طور مستقیم به مغز فرد مرتبط میشود. این اختلال بر نحوه درک اطلاعات، پردازش و همچنین برقراری ارتباط فرد با دنیای اطراف بسیار تاثیرگذار است؛ کودکان با اختلالات ویژه در یادگیری، کودکانی هستند که جهان را به گونهای متفاوت یا غیرمعمول ادراک میکنند.
همه دانشآموزان با اختلالات یادگیری، دارای مشکلات رفتاری، هیجانی و اجتماعی نیستند. ممکن است مشکلات رفتاری، هیجانی و اجتماعی با ناتوانی یادگیری همراه باشد.
اکثر دانشآموزان با اختلالات یادگیری برای معلمان مشکلاتی را در مدیریت رفتار به وجود میآورند. مشکلات شایستگی اجتماعی شامل مشکلاتی در استفاده مؤثر از مهارتهای اجتماعی، فقدان رفتار ناسازگارانه، ایجاد روابط مثبت با دیگران و کسب شناخت اجتماعی متناسب با سن است.
این قبیل مشکلات ممکن است بر روی اعتماد به نفس و خودپنداره دانشآموزان با اختلالات یادگیری تأثیر منفی داشته باشد. خودپنداره موضوعی پیچیده است و موفقیت کم میتواند علت اصلی و مسئول خودپنداره پایین دانشآموزان با اختلالات یادگیری باشد.
مشکلات سلوک، رفتارهای ضداجتماعی آشکار مانند: پرخاشگری، عصبانیت، عدم اطاعت و اغتشاش و رفتارهای ضداجتماعی پنهان مثل: دروغگویی و دزدی را شامل میشود. این مشکلات در بین دانشآموزان با اختلالات یادگیری به ویژه در بین آنهایی که به وسیله دستگاه عدالت نوجوانان بازداشت شدهاند، بسیار شایع است.
مشکلات رفتاری و هیجانی دیگری مانند اضطراب و افسردگی نیز ممکن است با ناتوانیهای یادگیری همراه باشد.
سرفصلهای این مقاله
- علل اصلی مشکلات اجتماعی، هیجانی و رفتاری چیست؟
- چگونه باید ویژگیهای مشکلات اجتماعی و هیجانی و رفتاری را ارزیابی کنیم؟
- اصلیترین روشهای آموزشی مورد استفاده مشکلات اجتماعی و هیجانی و رفتاری چیست؟
- با دست خط افتضاح فرزندم چه کار کنم؟
- برای بهبود اختلالات یادگیری در فرزندانتان میتوانید از کتابهای زیر استفاده نمایید:
علل اصلی مشکلات اجتماعی، هیجانی و رفتاری چیست؟
تمام علل احتمالی اختلالات یادگیری، علل مشکلات رفتاری و هیجانی نیز هستند. که عبارتاند از:
- عوامل زیستشناختی
- خانوادگی
- فرهنگی
- عوامل مربوط به مدرسه
معلمان باید به ویژه در ارتباط با دلایل مربوط به مدرسه از قبیل: برنامههای آموزشی ناکافی و انتظارات نامناسب، بیتوجهی به تفاوتهای فردی دانشآموزان، تقویت رفتار نامطلوب، ناهماهنگی در مدیریت رفتار و الگوهای نامناسب دقت داشته باشند.
چگونه باید ویژگیهای مشکلات اجتماعی و هیجانی و رفتاری را ارزیابی کنیم؟
همانند ارزیابی تحصیلی، ارزیابی مشکلات رفتاری و هیجانی نیز باید راهنمای مداخله باشد. از نظر قانون، آموزش افراد با مشکلات رفتاری و دانشآموزان با ناتوانی، باید به شیوههای ارزیابی شود که به تدوین برنامه آموزش انفرادی کمک کند.
غربالگری منظم اغلب به خاطر تعداد مشکلاتی که شناسایی میشوند، صورت نمیگیرد. با وجود این، یک روش ترکیبی مفید برای غربالگری دانشآموزان دارای مشکلات درون نمود و برون نمود در دسترس است. نگرانی عمده در غربالگری و در ابعاد دیگر ارزیابی، حساسیت فرهنگی است.
راهبردهای پیش از ارجاع، بدون توجه به اینکه دانشآموز بعداً واجد شرایط آموزش خواهد شد یا نه، اطلاعات مفیدی را در دسترس قرار میدهد.
ارزیابی رفتاری کارکردی برای ارزیابی مشکلات رفتاری، ضروری است. این نوع ارزیابی جهت شناسایی علل رفتار دانشآموز طراحی شده و روشهای گوناگونی را ارائه میدهد که میتواند دانشآموز را با رفتار مطلوبتری به هدفهای مشابه برساند.
قانون آموزش افراد با ناتوانی تأکید میکند که تمام دانشآموزان با ناتوانی که مشکلات رفتاری دارند، باید در برنامه آموزش انفرادیشان یک برنامهی ارزیابی و مداخله رفتاری نیز داشته باشند. برنامه مداخله رفتاری باید رفتار مورد انتظار، رفتار نامطلوب، پیامدهای مثبت و منفی، روشهای انضباطی و روشهای مدیریت بحرانهای رفتاری را توضیح دهد.
روشهای قانونی دیگری نیز برای پرداختن به مشکلات رفتاری وجود دارد. مانند: تشخیص نشانه یعنی تصمیمگیری در مورد اینکه آیا یک رفتار خاص میتواند نشانه ناتوانی دانشآموز باشد یا نه.
اصلیترین روشهای آموزشی مورد استفاده مشکلات اجتماعی و هیجانی و رفتاری چیست؟
مداخلهها باید به جای واکنش نشان دادن در برابر رفتار نامطلوب، بر روی برنامههای فعال آموزش رفتار مطلوب تمرکز کنند. قانون آموزش افراد با ناتوانیها، برنامههای مداخله و انضباطی را مورد تأکید قرار میدهد.
برای آشنایی با راهکارهای خوش خط شدن کودک بر روی لینک زیر کلیک کنید:
با دست خط افتضاح فرزندم چه کار کنم؟
«اصلاح محیط یادگیری جهت مدیریت فعال» یک مفهوم کلیدی است. برنامه پیش اصلاحی، یک برنامه آموزش فعال است که به نظر میآید با شرایط قانون آموزش افراد با ناتوانی هماهنگ است. این روش برای پیشبینی رفتار نامطلوب قابل پیشبینی در بافتهای خاص و طراحی راهبردی برای آموزش رفتار مورد انتظار است.
برنامه پیش اصلاحی، توصیف بافت رفتار نامطلوب، بیان رفتار مورد انتظار اصلاح بافت، برنامهریزی تمرینهایی برای رفتار مورد انتظار و تهیه تقویتهای مؤثر برای بروز رفتار مورد انتظار، ارائه علائم و سرنخهایی برای اجرای رفتار مورد انتظار و طراحی برنامه نظارت را شامل میشود.
آموزش رفتار مطلوب مستلزم مداخله به موقع و استفاده مؤثر از دستورالعملها، مدلها، انتخابها، تقویت مثبت و آموزش مهارتهای اجتماعی است.
راهبردهای کاهش رفتار نامطلوب نیز دارای اهمیت خاصی هستند. زیرا همه رفتارهای نامطلوب قابل پیشبینی نیستند و مداخله فعال رفتار نیز نمیتواند از همه رفتارهای نامطلوب پیشگیری کند.
تنبیه یک تعریف تخصصی دارد که عبارت است از هر پیامدی که احتمال بروز یک رفتار خاص را در آینده کاهش میدهد با اینکه ممکن است از تنبیه سوء استفاده بشود و برخی از اشکال تنبیه مثل تنبیه بدنی قابل دفاع نیستند ولی برخی اشکال خاص تنبیه بدون خشونت، قانونی و قابل دفاع است.
تنبیه جریمه کردن یعنی کاستن از امتیازات یا پاداشهای فرد به خاطر رفتار نامطلوب خاص.
تقویت مثبت رفتارهای ناهمساز بر تنبیه ارجحیت دارد و شامل تقویت رفتاری متضاد یا ناهمساز با رفتار نامطلوب خاص یا دادن پاداش برای حذف رفتار نامطلوب خاص است.
منبع مقاله: اختلالهای یادگیری (مبانی، ویژگیها و تدریس مؤثر)، دانیل پی. هالاهان، جان لوید؛ ترجمه: حمید علیزاده، قربان همتی علمدارلو.
برای تشخیص اختلال یادگیری میتوانید از مشاورههای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی و دورههای دقت و تمرکز و اختلال یادگیری بهرهمند شوید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید