علائم کودکان دارای اختلال یادگیری ریاضی و بازیهای مرتبط با این اختلال
مسئله خاصی که در اختلال یادگیری ریاضی با آن روبهرو میشویم، شامل مشکل در فهم، اندازه و ارتباطات فضایی مفاهیم مربوط به جهتیابی، ارزش مکانی، اعشار، زمان و مشکل در به خاطرآوری حقایق ریاضی است. به خاطرآوری و کاربرد صحیح مراحل الگوریتمهای ریاضی (مثلاً چطور تقسیم کردن) و خواندن و حل مسائل، فضاهای مسائل خاص هستند.
دانشآموزان با ناتوانیهای یادگیری مانند بقیه دانشآموزان ممکن است دارای خطاهای ساده محاسبهای باشند که به لحاظ عدم دقت در عملیات مربوط به نشانه، تنظیم غلط مسائل، حذف مراحل در الگوریتم یا عدم وارسی یا بررسی و مرور کار باشند. بسیاری از دانشآموزان با ناتوانی یادگیری، مهارتهای ریاضی را به عنوان مجموعهای از تکالیف حافظهای غیرمرتبط به کار میبرند.
برخی از افراد دچار ناتوانیهای یادگیری مشکلی در یادگیری زبان و خواندن ندارند، اما از نظر ریاضیات و یادگیری کمیتها ضعیفاند و اختلال یادگیری ریاضی دارند.
مشکلات مربوط به یادگیری ریاضیات و اختلال یادگیری ریاضی اغلب در دوره دبستان خود را نشان میدهد و تا دوره راهنمایی و دبیرستان نیز ادامه مییابد، اختلال در یادگیری ریاضیات علاوه بر اینکه مشکلی ناتوان کننده در مدرسه محسوب میشود، آثار مخربی دارد که در بزرگسالی در زندگی روزمرهی فرد ادامه مییابد.
همه دانشآموزان دچار ناتوانیهای یادگیری در درک مفاهیم عددی دچار مشکل نمیشوند. در واقع حتی برخی از دانشآموزانی که ناتوانیهای شدیدی در زمینه خواندن دارند، به خوبی از عهده ریاضیات بر میآیند و استعداد زیادی در زمینه تفکر کمی از خود نشان میدهند. تشخیص و درمان اختلال یادگیری ریاضی نسبت به مشکلات ناشی از ناتوانیهای خواندن، توجه بسیار کمتری را به خود جلب کرده است.
سرفصلهای این مقاله
علائمی که نشان دهندهی اختلال یادگیری ریاضی و مشکلات در ریاضی است:
- مشکل در درک مفهوم اعداد مانند: داشتن درک ضعیفی از اعداد، بزرگی و روابط آنها.
- مشـکل در بـه خاطـر سـپردن حقایـق ریاضـی مانند: شـمردن چند بـاره با انگشـتان بـرای اضافه کـردن اعداد تـک رقمی بـه جـای یـادآوری واقعیت ریاضـی مانند همسـالان.
- مشکل در محاسبه دقیق یا روان مانند: سردرگم شدن در میانه انجام محاسبات ریاضی.
- مشـکل در اسـتدلال ریاضـی دقیـق ماننـد: ناتوانـی در به کار بـردن مفاهیم، حقایـق یا رویههـای ریاضی برای حل مسـائل کم.
- مشـکل در درک مفاهیـم ریاضـی، کمیـت، خطـوط عددی، علامتهای مثبـت و منفی، جهتهـای فضایی …..
- مشکل در درک و حل مسائل.
- مشکل در توالی یا مرتب کردن اطلاعات یا رویدادها.
- مشکل در پیروی از مراحل مربوط به عملیات ریاضی.
- مشکل در درک مفهوم کسرها.
- مشکل در تشخیص الگوها هنگام جمع، تفریق، ضرب یا تقسیم.
- مشکل در بیان فرآیندهای ریاضی به صوررت کلامی.
- مشکل در درک مفاهیم مربوط به زمان مانند روز، هفته، ماه و فصل.
عوامل اختلال یادگیری ریاضی
در ریاضیات نیز مثل دیگر قلمروهای یادگیری، محتوای هر دانش آموز منحصر به فرد است. دانش آموزانی نیز که مشکلاتی در زمینه ریاضیات دارند، خصوصیات یکسانی ندارند، برخی از ویژگیهای ناتوانیهای یادگیری نظیر مشکلاتی در زمینه درک روابط فضایی، ادراک بینایی، تشخیص نمادها، تواناییهای زبانی و ارتباطی، حافظه، مهارتهای ترسیمی خراشی و راهبردهای شناختی بر یادگیری کمی تأثیر میگذارند.
اصطلاح اختلال در محاسبه، واژهای پزشکی است که بیانگر ناتوانی شدید در یادگیری و کاربرد ریاضیات است. این اصطلاح مشابه نارساخوانی است که اشاره به عارضهای پزشکی دال بر ناتوانی شدید در زمینه خواندن است. اختلال در محاسبه، اختلال در یادگیری مفاهیم ریاضی و محاسباتی است که با اختلال کارکرد دستگاه اعصاب مرکزی همراه است.
پیش نیازهای یادگیری ریاضیات مشکلات مربوط به روابط اعداد در برخی کودکان از سنین پایین شروع میشود. توانایی شمارش، جور کردن، دسته بندی، مقایسه کردن و درک تناظر یک به یک به تجربیات کودک در به کارگیری اشیا بستگی دارد.
کودکی که دچار اختلالهای نقص توجه، مهارتهای ادراکی ناپایدار و رشد حرکتی اندک است احتمالاً تجربیات کافی یا مناسب در زمینه استفاده از اشیاء که خود زمینه ساز درک صحیح از فضا، شکل، ترتیب، زمان، فاصله و کمیت است، ندارد.
گاه از دانش آموزان انتظار میرود که تکالیف ریاضی را درست حل کنند در صورتی که برخی از آنان هنوز مهارتهای پیش نیاز ضروری را برای یادگیری ریاضیات کسب نکردهاند. این امکان نیز وجود دارد که پیش از اینکه این کودکان آمادگی لازم (یا دانش پیشین) را برای یادگیری مفهوم یا مهارتی ریاضی داشته باشند به آنان آن مفهوم یا مهارت ارائه شود.
نتیجه این میشود که کودک واقعاً چیزی درک نکند و گیج شود. یادگیری ریاضیات فرایندی متوالی است و کودکان باید قبل از رفتن به مرحله بعد، مهارتهای مربوط به مرحله پایینتر را یاد بگیرند. پیش نیازهای یادگیری اولیه ریاضیات شامل فهم تناظر یک به یک، طبقه بندی، ردیف کردن و نگهداری ذهنی است.
معلمهایی که با دانش آموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی کار میکنند (حتی با دانش آموزان بزرگتر) اغلب مجبورند آموزش را به سمت مهارتهای آموخته نشده پیش نیاز معطوف نمایند و به کودکان تجربیات بیشتری در زمینه مهارتها و مفاهیم پیش نیاز ارائه نمایند.
اصول یادگیری ریاضیات
برای یادگیری ریاضیات، اصول کلی مشخصی وجود دارد که رهنمودهایی برای آموزش مؤثر ناتواناییهای یادگیری آن در اختیار ما قرار میدهد.
سرمایه گذاری و صرف وقت و نیرو برای ایجاد پایههای قوی ریاضیات میتواند از بیشتر مشکلاتی که بعدها هنگام یادگیری فرایندهای پیشرفتهتر و انتزاعیتر ریاضی ممکن است دانشآموز با آنها مواجه شود، جلوگیری کند. مفاهیم پیش عددی پایهای، زیر مفاهیمی اساسی است که یادگیری آن ضروری است و چنانچه این کار انجام نگرفته باشد باید به تدریس آن همت گماشت:
- همانند سازی (مفهوم « یکسان» بودن و گروه بندی اشیا)
- تشخیص گروههای اشیا (تشخیص گروهی سه تایی بدون شمارش تک تک آنها)
- شمارش (جفت کردن اعداد با اشیا)
- نام بردن عددی که بعد از عددی مفروض میآید (توانایی گفتن اینکه به طور مثال ۸ بعد از ۷ میآید)
- نوشتن اعداد از ۰ تا ۱۰ (رعایت توالی صحیح، فائق آمدن بر وارونه نویسی و تحریف)
- اندازهگیری و جفت کردن (تخمین، اندازهگیری اشیا، تناظر یک به یک)
- ارزشهای متوالی (مرتب کردن اشیا بر اساس تفاوتهای کمی)
- ارتباط اجزا با کل و اجزا با یکدیگر (کسب تجربه با موادی که خود دانشآموز میتواند برای کشف ارتباطهای عددی تصحیح کند)
- عملیات (انجام دادن اعمال عددی بدون دخالت اشیای عینی)
- نظام دهگان (یادگیری نظام عددی و به کار بردن نظامی از علائم و نشانهها برای نشان دادن مبنای ده و بالاتر از ده)
بازیهای مرتبط با اختلال یادگیری ریاضی
چگونه مهارتهای محاسباتی خود را تقویت کنید؟
توانایی محاسبات عددی به صورت ذهنی، یکی از مهارتهایی است که در بازتوانی شناختی و توانمندی مغزی بسیار اهمیت دارد. این فعالیت، سلولها و ارتباطات عصبی را تحریک میکند و هم زمان با افزایش سرعت پردازش اطلاعات باعث تقویت حافظهی فعال نیز میشود.
برای تقویت این توانمندی، تمرینهای زیر را انجام دهید. این تمرینات برای افراد مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی توصیه میگردد:
- در اوقات فراغت، برای خود تمرینهایی از عملیات چهارگانهی ریاضی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) بنویسید و سعی کنید آنها را حتی اگر لازم است با کمک انگشتان دست، انجام دهید. ابتدا از اعداد دو رقمی شروع کرده، به تدریج آنها را دشوار کنید. این بازی را میتوانید به صورت گروهی هم انجام دهید. هر کسی که سریعتر پاسخ درست را بدهد، برندهی بازی است.
- برای حل محاسبات عددی میتوانید آنها را تجسم کنید. به طور مثال برای محاسبهی تعداد لیوانهای لازم برای مهمانی، هر مهمان را با یک لیوان تصور کنید.
- هنگامی که به خرید میروید، در ذهن خود یک صورت حساب درست کنید و مرتباً قیمتها را با هم جمع و تفریق کنید. زمانی که به صندوق رسیدید، ببینید تا چه حد صورت حساب ذهنی شما به صورت حساب واقعی نزدیک است.
- فکر کنید گوشی موبایل شما ماشین حساب ندارد. باور این طرز تفکر، وابستگی شما را به ماشین حساب، به تدریج کمتر میکند و بر حس استقلال شما برای انجام عملیات محاسبات ذهنی میافزاید.
افرادی که در ریاضیات دچار ناتوانی یادگیری هستند میتوانند با انجام این تمرینها و تمریناتی مشابه اینها به بهبود ناتوانی خود کمک کنند.
در این مقاله سعی شده است تا انواع بازیها برای بهبود اختلال یادگیری ریاضی به شما عزیزان آموزش داده شود.
میتوانید انواع اختلال یادگیری و دقت و تمرکز را از طریق مشاوره و تستهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی ارزیابی بفرمایید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید