آیا فرزند شما نارساخوان است؟ (مشکل خواندن در کودکان)
سرفصلهای این مقاله
مشکل خواندن در کودکان
ملاکهای تشخیص نارساخوانی:
الف- پیشرفت در زمینه خواندن بر مبنای آزمونهای میزان شده فردی، به طور قابل توجهی پایینتر از آن است که با توجه به سن زمانی، هوش سنجیده شده و آموزش متناسب با سن انتظار میرود.
ب- مشکل یاد شده در بند “الف” به طور قابل توجهی در پیشرفت تحصیلی یا فعالیتهای روزمره زندگی که مستلزم خواندن است، اختلال ایجاد میکند.
ج- اگر کودک یاد شده دارای مشکل دیگری مانند: مشکلات حسی، ذهنی یا جسمی باشد، اختلال در خواندن نباید فراتر از حدی باشد که معمولاً با آن نقص همراه است.
نگارندگان این سطور بر اساس تعاریف مختلفی که متخصصان در زمینه کودکان با نارساییهای ویژه یادگیری ارائه دادهاند و نیز با توجه به مطالعات و تحقیقات خود، معیارها و ویژگیهایی به خلاصه زیر برای شناسایی و تشخیص کودکان نارساخوان پیشنهاد میکنند:
1- داشتن هوش تقریباً متوسط یا بالاتر از متوسط
2- داشتن حواس سالم به ویژه حس بینایی و شنوایی
3- برخورداری از امکانات محیطی و آموزشی نسبتاً مناسب
4- نداشتن مشکلات شدید رفتاری
5- نازل بودن سطح توانایی خواندن دانشآموز در مقایسه با توان ذهنی، سن تقویمی و امکانات آموزشی وی.
برخی از مصادیق این مورد عبارت است از:
1-5- اشتباه کردن کلمات شبیه بهم مانند غاز و غار، جای و چای، بهار و نهار
2-5- حدس زدن کلمات با در نظر گرفتن حروف ابتدا و انتهای کلمات
3-5- آینه خوانی یا وارونه خوانی کلمات مانند روز به جای زور
4-5- مشکلات شدید در هجی کردن کلمات
5-5- حذف کلماتی مانند”را”، “که”، “از”
5-6- اضافه کردن برخی از حروف و کلمات
7-5- حذف برخی از حروف و کلمات
8-5- جایگزینی برخی از حروف و کلمات به جای یکدیگر
9-5- درک نامرتب حروف
10-5- اشتباهات مرتبط با عدم فهم معنای جمله
11-5- دشواری در تشخیص جزء از کل
12-5- خواندن کودکان نارساخوان دارای آهنگی تردیدآمیز و مقطع است و گاهی متن نوشته شده را با لحنی میخوانند که با معنای آن مطابقت ندارد.
13-5- بی میلی و انزجار از یادگیری خواندن
برای بهبود روان خوانی در کودکان بر روی لینک زیر کلیک کنید:
مولتی ویتامین روان خوانی
کودکان با نارساخوانی بینایی اختلالاتی در ادراک و حافظه بینایی دارند. این افراد معمولاً در جهتیابی، تمیز اندازه و شکل، تشخیص کلمه به عنوان یک کل و پردازش بینایی و تجسم فضایی دچار مشکل هستند.
به سخن دیگر، این گروه در سازماندهی، تعبیر و تفسیر محرکات بینایی دچار دشواری هستند. لذا نمیتوانند حروف، کلمات یا اشکال را از یکدیگر تمیز دهند، یا از روی کلمات، آنها را کپی کنند.
با توجه به اینکه امر خواندن با توانایی دیدن ارتباط دارد، بدیهی است که بسیاری از افراد، آسیبهای بینایی را سبب دشواریهای یادگیری تلقی میکنند.
از طرف دیگر میدانیم که کودکان با آسیبهای بینایی در حرکت چشمهایشان از طرف راست به چپ یا چپ به راست و تعقیب حروف و کلمات چاپ شده، دچار مشکل هستند و معمولاً آنان چشمهایشان را روی خط جلو و عقب میبرند.
اما باید به خاطر داشت که این نقایص در فرآیند بینایی تنها بایستی به عنوان یک علامت در نظر گرفته شود و نه به عنوان یک علت.
پرسشی در رابطه با کودکان با دشواریها و مشکل در خواندن (نارساخوانی بینایی) این است که این گونه کودکان چگونه از چشمهایشان برای کسب آگاهیها استفاده میکنند و نیز چگونه این آگاهیها در مغز آنان تجزیه و تحلیل میشود؟
لکن، نقص در فرآیند بینایی نیز بایستی مورد توجه باشد و لذا اجرای آزمون بینایی برای تشخیص مشکلات بینایی کودکان به عنوان بخشی از فرآیند تشخیصی بسیار حائز اهمیت است.
فرد با نارساخوانی ممکن است مشکلات دیگری داشته باشد. مانند: ناهماهنگی حرکتی مرتبط با عضلات بزرگ مانند دویدن، پریدن، لی لی کردن، و مانند آن و یا مرتبط با عضلات ظریف مانند باز و بستن کردن دکمه، استفاده از کارد و چنگال، مهره نخ کردن و مانند آن.
عدم برتری جانبی با برتری جانبی مختلط که به وسیله مشاهده حرکاتی نظیر برداشتن اشیا، پرتاب توپ با پا، نگاه کردن از سوراخ کلید، لی لی کردن و مانند آن در افراد با نارساخوانی، با فراوانی بیشتری مشاهده میشود.
با توجه به اینکه تاخیر در رشد زبان در بین کودکان با نارسائیهای ویژه در یادگیری متداول است، تحقیقات نشان میدهند که فرآیند شنوایی در این کودکان کندتر از کودکان عادی است.
بلکسلی مشخص کرده است که کودکان با نارساییهای ویژه در یادگیری به زمان بیشتری برای فراگیری آگاهیها از طریق شنوایی و نیز بینایی نیاز دارند. لذا بسیاری از آگاهیهای دریافت شده توسط این گونه کودکان، احتمالاً به حافظه بلندمدت آنان راه نمییابد.
همچنین تالاس و کرتیس از مطالعات خود نتیجه میگیرند که کودکان با نارساییهای ویژه در یادگیری، آگاهیهای حسی را نسبت به همگنان خود با تاخیر بیشتری دریافت میکنند و نقص در فرآیند شنوایی بر ذخیره کردن اطلاعات در حافظه کوتاه مدت اثر میگذارد.
بنابراین به نظر میرسد که در این گونه کودکان، اختلال در پاسخگویی مناسب به مسائل بیشتر در میزان دریافت و نیز ذخیره آگاهیها در حافظه کوتاه مدت و به تبع آن در حافظه بلندمدت است.
علیرغم مشکلات متعددی که دانش آموزان نارساخوان با آن مواجه هستند، اکثر محققان و معلمان بر این باوراند که آنان میتوانند خواندن را یاد بگیرند.
اگر شناسایی و تشخیص نارساخوانی کودکان در پایه اول و دوم انجام شود، بیشتر از 80% این کودکان را از طریق آموزشهای ویژه میتوان به لحاظ مهارت در خواندن به حد پایه تحصیلی خود ارتقا داد.
اما اگر مشکلات این کودکان تا پایه پنجم تشخیص داده نشود، پس از آن تنها با آموزشهای ویژه میتوان مشکلات خواندن 10 تا 15% از آنان را مرتفع کرد.
باید به خاطر داشت که تمام کودکان با نارساییهای ویژه در یادگیری دچار نارساخوانی نیستند.
نارساخوانی یا دیسلسکی یک شکل افراطی از نارساییهای ویژه در یادگیری است و هر فردی که به دلایل مختلف نمیتواند بخواند الزاماً دچار نارساخوانی نیست.
چگونه نارساخوانی را بهبود بخشیم؟
مایکل باست و همکارش برای ترمیم مشکل کودکانی که دچار نارساخوانی بینایی، یعنی دشواری در تداعی کلمات چاپی و معنایی آن هستند، و از حس شنوایی سالمی برخورداراند، روش فنوتیک را پیشنهاد میکند.
در این روش آموزش از صداهای مجزا که تدریجاً با هم ترکیب میشوند. و کلمات را به وجود میآورند، شروع میشود.
مربی چند حرف بی صدا را که از نظر صدا و ظاهر کاملاً متفاوتاند، مانند”م، س، ت” برمیگزیند.
سپس هر یک از این حروف را بر کارتی تایپ میکند، آنگاه با نشان دادن آن حرف به کودک، صدای آن را در میآورد و کودک را نیز تشویق به تلفظ صدای آن میکند. بعد از اینکه کودک شکل و صدای حرف را آموخت از او خواسته میشود به کلماتی که با این حرف شروع میشود، فکر کند.
پس از فراگیری چند حرف بی صدا، فعالیت تغییر میکند و در تمرینی دیگر ترکیب صداها و نیز حروف با صدا و به دنبال آن جملات ساده و کوتاه و در نهایت داستان به کودک آموخته میشود.
مایک باست در اینجا تاکید میکند که هرچند آموزش از طریق شنوایی انجام میشود اما هدف بهبود بخشیدن به مشکلات بینایی است. بنابراین فعالیتهایی چون: جور کردن تصاویر و کلمات نوشتاری، نقاشی خطوط اصلی کلمات و اشیا توصیه میشود. بدین گونه به کودک میآموزیم که هر کلمه شکل و مفهوم مشخصی دارد.
میتوانید اختلال یادگیری و دقت و تمرکز در فرزندان خود را از طریق مشاوره و تستهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی ارزیابی بفرمایید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید