علل ناتوانی یادگیری چه چیزهایی هستند؟
سرفصلهای این مقاله
- علل ناتوانی یادگیری
- نحوهی عملکرد مغز چگونه است؟
- آزمون مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات
- علل ناتوانی یادگیری
- چگونه میتوان به بدکاری عصب شناختی در کودکان پی برد؟
- تشخیص اختلال یادگیری پیش از دبستان
- چه عواملی در بدکارکردی عصب شناختی نقش دارند؟
- برای بهبود اختلالات یادگیری در فرزندانتان میتوانید از کتابهای زیر استفاده نمایید:
علل ناتوانی یادگیری
رشتهی ناتوانیهای یادگیری از فرضیات پزشکی و بالینی که عوامل عصب شناختی را مبنای ناتوانیهای یادگیری میدانستند به وجود آمده است. بروکا و ورنیکه در قرن نوزدهم مناطق خاصی از مغز را که در صحبت کردن و درک زبان نقش دارند، شناسایی کردند.
این کار پایه و شالوده کارهای بعدی بر روی نارساخوانی شد. در اوایل قرن بیستم روانشناسان بالینی شباهتهایی را بین کودکان با نارساخوانی و دیگر ناتوانیهای یادگیری و افرادی که آسیب مغزی تائید شده داشتند، پیدا کردند.
در این رشته به خاطر تردیدآمیز بودن دقت ارزیابیها، از سبک شناختی و کاهش شهرت محیطگرایی و رفتارگرایی بدکارکردی عصب شناختی به تدریج به عنوان یک عامل علی مهم پذیرفته شد.
به طور کلی متخصصان در سالهای اخیر دیدگاه مثبتتری از تفسیر عصب شناختی ناتوانیهای یادگیری به دست آوردهاند. به دلیل اینکه مداخله در کاهش اثرات فقر بر رشد کودک دشوار است، شهرت محیطگرایی و رفتارگرایی به طور چشمگیری کاهش یافته است و علاوه پیشرفت در ارزیابیهای عصب شناختی مانند MRIs و PET_scan و FMRI احتمالاً مؤثرترین دلیل برای گسترش علاقه به کشف عوامل عصب شناختی در ناتوانیهای یادگیری بوده است.
نحوهی عملکرد مغز چگونه است؟
نورونها گیرنده و فرستندهی پیامها هستند. آنها از جسم سلولی دندریتها (شاخههایی که پیامها را دریافت میکنند) و آکسون با تکمههای پایانی که ترشحکنندهی مواد شیمیایی (انتقالدهندههای عصبی) به درون سیناپس (شکاف کوچک بین آکسون و دندریت) هستند، تشکیل شدهاند.
قسمتهای مختلف مغز کارکردهای مختلفی دارند. مغز معمولاً به مناطق زیر تقسیم میشود که هر یک از آنها مسئول کارکردهای متفاوتی است:
-
ساقهی مغز:
بازتابهای حیاتی مانند ضربان قلب و تنفس را تنظیم میکند.
-
مخچه:
رفتارهای متعدد مرتبط با حرکت که عبارتاند از تعادل طرز راه رفتن، گفتار و حرکات چشم را تنظیم میکند.
-
قشر مخ:
از قطعههای پیشانی (که مسئول برخی فعالیتهای حرکتی و کارکردهای اجرایی است)،
پیش پیشانی (بخش جلویی قطعههای پیشانی که در کنترل هیجانات نقش دارد)،
آهیانهای (که در تلفیق احساسات جسمانی و ادراک دیداری نقش دارد)،
پس سری (عمدتاً به ادراکات دیداری در ارتباط با دیگر قسمتهای مغز اختصاص دارد)
و گیجگاهی (که در توجه حافظه زبان دریافتی و بیانی نقش دارد) تشکیل شده است.
نیمکرههای راست و چپ مغز با توجه به کارکردشان متمایز میشوند. در همهی قسمتهای مغز، نیمکرهها اطلاعات را از سمت مخالف بدن میگیرند و حرکات سمت مخالف بدن را کنترل میکنند. در اکثر افراد به ویژه آنهایی که راست دست هستند، نیمکره چپ برای تولید و درک زبان نسبت به نیمکره راست، مهمتر است.
برای سنجش اختلال یادگیری در فرزندان خود میتوانید از آزمون رایگان زیر استفاده نمایید:
آزمون مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات
- ناحیه بروکا و ورنیکه در دو بخش از نیمکره چپ مغز هستند که با زبان (به ترتیب با تولید و درک) ارتباط دارند. بنابراین آسیب این مناطق همیشه منجر به بروز مشکلات مشابهی نمیشود. شواهدی وجود دارد که سمت راست مغز نیز مسئول برخی از جنبههای زبان و ارتباط است.
- مطالعات دو پاره مخ شامل روشهای جراحی است که به وسیله قطع ارتباط بین دو نیمکره بر روی بیماران دارای صرع شدید با هدف کاهش تعداد حملات انجام میشود. این مطالعات منجر به اثبات شگفتانگیز تواناییهای متفاوت دو نیمکره شده است.
علل ناتوانی یادگیری
چگونه میتوان به بدکاری عصب شناختی در کودکان پی برد؟
از نظر تاریخی، بدکارکردی عصب شناختی در کودکان با ناتوانیهای یادگیری تا حدودی از اطلاعات ما درباره رفتار افراد دارای آسیب مغزی تائید شده، استنباط شده است. این رویکرد محدودیتهای خاص خودش را دارد زیرا ارزیابیهای مستقیم از ساختار یا کارکرد مغز در این رویکرد وجود ندارد.
امروزه محققان بیشتر با استفاده از مطالعات کالبد شکافی و فناوری تصویربرداری مغزی (MRI,PET-SCAN,FMRI) به مقایسه افراد با نارساخوانی و بدون نارساخوانی میپردازند که نتایج آن عبارتاند از:
- محل بدکارکردی معمولاً نیمکره چپ است. با وجود این برخی از محققان تفاوتهایی را نیز در نیمکره راست بین افراد با نارساخوانی و بدون نارساخوانی پیدا کردهاند.
- تحقیقات تا اندازهای در مورد بدکارکردی مناطق مغزی زیر اتفاق نظر دارند: ناحیه بروکا، پلاتینیوم، گیجگاهی، ناحیه ورنیکه، شکنج آنگولار منطقهای که دقیقاً پشت ناحیه ورنیکه قرار دارد.
- تحقیقات در مورد بدکارکردی مناطق زیر کمتر اتفاق نظر دارند: قطعههای پس سری، قطعههای آهیانه، جسم پینهای (یک دسته از بافتهای عصبی که دو نیمکره مغز را به هم پیوند میدهند).
- اگر چه بسیاری از محققان خاطر نشان کردهاند که نیمکره چپ در ناتوانیهای یادگیری دخالت دارد، اما شواهدی نیز وجود دارد که بدکارکردی نیمکره راست ممکن است باعث ناتوانیهای یادگیری غیرکلامی شود. ناتوانیهای یادگیری غیرکلامی شامل: مشکلات در ارتباط با اعمال لمسی، بینایی، فضایی، ریاضیات، سازماندهی و خودگردانی از بیشتر مشکلات افراد با ناتوانیهای یادگیری غیرکلامی در حوزه اجتماعی هستند که معمولاً افراد ادراک و قضاوت اجتماعی ضعیفی دارند.
برای تشخیص اختلال یادگیری قبل از دبستان بر روی لینک زیر کلیک کنید:
تشخیص اختلال یادگیری پیش از دبستان
چه عواملی در بدکارکردی عصب شناختی نقش دارند؟
عوامل وراثتی ممکن است در وسط کارکردی عصب شناختی نقش داشته باشند. محققان ناتوانیهای یادگیری را به دو شکل بررسی کردند که عبارتاند از:
-
رابطه خویشاوندی:
رابطه خویشاوندی بیان کننده این است که درصد احتمال رخداد ناتوانی یادگیری در یک خانواده بیشتر است و این موضوع را برخی از تحقیقات به اثبات رساندهاند. اما رابطه خویشاوندی دلیل توارث نیست، زیرا ناتوانیهای یادگیری ممکن است در خانواده به دلایل محیطی روی دهد.
-
توارث:
مطالعات توارث غالباً به مقایسه میزان بروز خصیصه یا بیماری در دوقلوهای همسان و غیرهمسان میپردازند. دوقلوهای همسان نسبت به دوقلوهای ناهمسان از مواد ژنتیکی مشابه بیشتری برخوردارند و اگر ناتوانیهای یادگیری ارثی باشند، زمانی که یکی از دوقلوها ناتوانیهای یادگیری دارد، تعداد دوقلوهای دیگر با ناتوانیهای یادگیری در دوقلوهای همسان نسبت به دوقلوهای ناهمسان باید بیشتر باشد و نتایج تحقیقات حتی این موضوع را مورد تائید قرار دادهاند.
-
عوامل ناهنجاریزا:
عوامل ناهنجاریزا ممکن است در بدکارکردی عصب شناختی نقش داشته باشند. ناهنجاریزاها عواملی هستند که باعث رشد غیرطبیعی یا نقص عضو جنین میشوند، که در زیر نمونههایی از ناهنجاریزاها ارائه میگردد:
-
الکل:
الکل احتمالاً متداولترین ماده ناهنجاریزا است که میتواند رشد روانی را تحت تأثیر قرار دهد. متخصصان احتمال میدهند که نشانگان الکل جنینی با وجود اینکه غالباً با عقبماندگی ذهنی ارتباط دارد، اما اگر میزان مصرف الکل کمتر باشد، ممکن است منجر به ناتوانی یادگیری گردد.
-
مواد مخدر:
همچنین استفاده از کوکائین خالص توسط مادران باردار میتواند باعث آسیب عصب شناختی در رشد جنین گردد. اما نظریهها درباره مصرف طولانیمدت آن به عنوان علت ناتوانیهای یادگیری، متفاوت است.
-
سرب:
جذب مواد سربی میتواند منجر به آسیب مغزی شود و نمیتوان قرار گرفتن در معرض مواد سربی قبل از تولد را به راحتی علت برخی از موارد ناتوانیهای یادگیری نادیده گرفت.
-
عوامل پزشکی:
عوامل پزشکی ممکن است در بدکارکردی عصب شناختی نقش داشته باشد. برخی از این عوامل عبارتاند از: تولد زودرس، دیابت، مننژیت، ایست قلبی و ایدز کودکی.
-
عوامل محیطی:
عوامل محیطی نیز میتوانند از طریق ایجاد شرایط، احتمال بروز بدکارکردی مغز را بیشتر کنند و به طور غیرمستقیم بر روی رشد عصب شناختی تأثیر بگذارند. برای مثال شرایط اقتصادی و اجتماعی ضعیف و بسیاری از عواملی که کودکان را در معرض خطر اختلالهای عصب شناختی قرار میدهد، مرتبط هستند.
منبع مقاله: اختلالهای یادگیری (مبانی، ویژگیها و تدریس مؤثر)، دانیل پی. هالاهان، جان لوید؛ ترجمه: حمید علیزاده ، قربان همتی علمدارلو.
میتوانید اختلال یادگیری و دقت و تمرکز در فرزندان خود را از طریق مشاوره و تستهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی ارزیابی بفرمایید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید