اختلال وارونه نویسی
از اختلال یادگیری نوشتن (اصطلاح دیسگرافی) برای کودکانی که علی رغم هوش طبیعی بسیار بد مینویسند یا اختلال وارونه نویسی دارند، استفاده میشود. این کودکان اغلب آینه نویسی (قرینه نویسی) یا وارونه نویسی میکنند یا بسیار بدخط مینویسند.
برخی از محققان عقیده دارند که بد نویسی این کودکان عمدتاً به دلیل عدم هماهنگی حرکتی آنان است، اما باید توجه داشت که نوشتن به عنوان یک عمل پیچیده شامل رشد ذهنی، تبحر در مهارتهای حرکتی و بینایی است.
اهمیت درست یا خوانا نوشتن به گونهای که قابل خواندن برای دیگران باشد، کاملاً روان و آشکار است. برخی از کودکان از مهارت کافی در نوشتن برخوردار نیستند، زیرا مهارتهای پیش نیاز با دست را که عمدهترین آنها عبارت است از: درک موقعیت بدن فرد نسبت به اشیا، مفاهیمی چون بالا، پایین، زیر، رو، راست و چپ، ادراک اندازهها، شکلها و بازشناسی آنها، درست گرفتن مداد و تنظیم وضعیت کاغذ نسبت به چشمها و بدن و چرخش دست برای تولید منحنیها و کپی کردن شکلهای هندسی را نیاموختهاند.
سرفصلهای این مقاله
- تعریف اختلال وارونه نویسی:
- مشکلات خط
- مولفههای خط
- خوانانویسی:
- رواننویسی:
- وضعیت نشستن:
- به دست گرفتن قلم:
- نحوهی قرار گرفتن کاغذ:
تعریف اختلال وارونه نویسی:
یکی از مشکلات رایج در میان دانش آموزان با اختلال یادگیری نوشتن، اختلال وارونه نویسی است زیرا در اغلب برنامههای درسی به آموزش خط توجه چندانی نمیشود، در حالی که مشکلات مربوط به دست خط میتواند موجب موانعی در ارائه محصول یادگیری (تکالیف انجام شده) و ارزشیابی آن شود. بسیاری از دانشآموزان به فرآیند نوشتن به دلیل مشکلات مربوط به خط، علاقه ندارند.
علیرغم اینکه امروزه ابزارهای متفاوت مانند کامپیوتر و برنامههای گوناگون مانند پردازشگر، فرآیند نوشتن را تسهیل کردهاند، هنوز هم مهارت در نوشتن از اهمیت برخوردار است، چرا که در بسیاری از موارد دانشآموزان باید از گفتههای معلم یادداشت بردارند. دست خط باید چنان خوانا و روان باشد که فرد بتواند در هر زمانی از آنها استفاده کند. علاوه بر این تاثیر مشکلات مربوط به دست خط بر انگیزهی دانشآموزان در نوشتن و تاثیر آن بر هجی کردن، لازم است که به مشکلات خط توجه شود.
مشکلات خط
دانشآموزان با اختلال در نوشتن در بیشتر موارد بسیار بدخط مینویسند، به طوری که نوشتههای آنها به آسانی خوانده نمیشود.
از ویژگیهای دانشآموزان با اختلال وارونه نویسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف در شکلدهی حروف
- نوشتن حروف به صورت خیلی ریز، خیلی درشت یا ناهماهنگ
- کاربرد نابهجا حروف بزرگ و کوچک
- نوشتن حروف به صورت فشرده و درهم برهم
- ناهماهنگی در فضای خالی میان حروف
- مشکل در ردیف کردن و روی خط نوشتن حروف
- کج نوشتن حروف
- روان نبودن نوشتهها
- کُند نوشتن حتی در مواقعی که از آنها درخواست میشود نهایت سرعت خود را در نوشتن به کار گیرند.
خوشبختانه آموزش مستقیم و تمرینهای خاص به حل مشکلات یاد شده در اختلال وارونه نویسی، کمک بسیاری میکند.
یکی از مشکلات خط، اختلال وارونه نویسی است، به ویژه در آغاز یادگیری نوشتن، بعضی از حروف را وارونه مینویسند، برای مثال ممکن است (م) را (ما) بنویسند.
البته مشکل وارونهنویسی تا قبل از شش سالگی در میان کودکان رایج است و بر وجود ناتوانی یادگیری دلالت ندارد ولی از سن هفت سالگی به بعد لازم است که معلم به این کودکان توجه نماید و برنامه آموزشی خاصی برای آنها طراحی کند.
اختلال وارونهنویسی از مشکلاتی است که با برنامههای مداخلهای به آسانی اصلاح میشود و تعداد اندکی از دانشآموزان بعد از سن هفت سالگی نیز به وارونهنویسی ادامه میدهند.
برخی از کودکان از مهارت کافی در نوشتن برخوردار نیستند، زیرا مهارتهای پیش نیاز با دست را که عمدهترین آنها عبارت است از: درک موقعیت بدن فرد نسبت به اشیا، مفاهیمی چون بالا، پایین، زیر، رو، راست و چپ، ادراک اندازهها، شکلها و بازشناسی آنها، درست گرفتن مداد و تنظیم وضعیت کاغذ نسبت به چشمها و بدن و چرخش دست برای تولید منحنیها و کپی کردن شکلهای هندسی را نیاموختهاند.
کودکان چهار و پنج سالهای هستند که اسم خود را برعکس (اختلال وارونه نویسی) مینویسند. حتی اگر فرزند شما شش یا هفت ساله باشد و این کار را انجام بدهد، هیچ اشکالی ندارد.
فرایند رشد جهت یابی و ادراک فضایی-دیداری تا هفت سالگی کامل میشود، اما اگر عجله دارید و میخواهید که زودتر فرزندتان جهت یابی را یاد بگیرد، یک بازی به شما پیشنهاد میدهیم که عالی است:
روی چند تکه مقوا جهتهای مختلف را قرار دهید. یا روی یک تکه مقوا یک جهت مشخص کنید و مقوا را بچرخانید. کودک ما میتواند وسط فرش یا وسط اتاق قرار بگیرد و با فلش، جهتها را به او آموزش بدهیم که به کدام سمت برود.
همچنین میتوانیم در این بازی عددها را نیز بگوییم. مثلاً اگر فلش را به سمت راست گرفتیم و به او عدد دو را نشان دادیم، یعنی دو قدم به سمت راست جرکت کند.
اگر فلش را به سمت بالا گرفتیم و عدد یک را به او نشان دادیم، یک قدم به سمت جلو بیاید.
به این صورت ما میتوانیم جهت یابی را به آنها یاد بدهیم. هر چه فرزندتان در تشخیص جهتها توانمندتر باشند، میزان وارونه نویسی او کمتر میشود.
مهمترین رهنمودهایی که در آموزش دانشآموزان با اختلال وارونه نویسی مطرح است عبارتند از:
- معلم به آرامی هر حرف را روی تخته یا کاغذ مینویسد و با صدای بلند در مورد ویژگیهای آن صحبت میکند و از دانشآموزان میخواهد از روی نوشتن او الگوبرداری کنند. این روش به خوانا شدن خط کودکان کمک بسیاری میکند.
- معلم میتواند از طریق بیان داستان در حین آموزش یک کلمه به دانشآموزان، کمک کند تا در مورد هر حرف در کلمه تصویرسازی ذهنی کنند.
مولفههای خط
آموزش خط شامل خوانانویسی، رواننویسی، وضعیت نشستن در هنگام نوشتن، نحوهی به دست گرفتن مداد یا خودکار و طرز قرار گرفتن کاغذ میشود.
در این قسمت مولفههای آموزش خط شرح داده میشوند:
خوانانویسی:
خوانانویسی یکی از مهمترین اهداف آموزش میباشد و نوشتن نادرست حروف از رایجترین مشکلاتی است که بر خوانانویسی تاثیر دارد.
رواننویسی:
گاهی در کلاسهای عادی با دانشآموزانی مواجه میشویم که به دلیل کُند نوشتن نمیتوانند از سخنان معلم یادداشت برداری کنند. این گروه، به آموزش رواننویسی نیاز دارند. در آموزش رواننویسی بیش از اینکه بر نحوهی شکلدهی حروف تاکید شود بر سریعنویسی تاکید میگردد و تکالیفی که به دانشآموزان ارائه میشود، به تدریج افزایش داده میشوند.
وضعیت نشستن، به دست گرفتن قلم و نحوهی قرار گرفتن کاغذ نیز در نوشتن نقش دارد. بسیاری از دانش آموزان به دلیل مشکلاتی که در موارد مذکور دارند، در فرآیند نوشتن با مشکل مواجه میشوند.
وضعیت نشستن:
هنگام نشستن، دانشآموزان باید روی صندلی بنشینند و پاهای خود را آرام روی زمین بگذارند، نیم تنه در یک خط مستقیم قدری به طرف جلو خم شود و هر دو ساعد روی میز قرار گیرد.
به دست گرفتن قلم:
قلم باید بین انگشت شست و دو انگشت مجاور آن قرار داده شود، فاصلهی انگشتان تا نوک قلم در حدود 5/2 سانتی متر و انتهای قلم در راستای شانه قرار داشته باشد.
نحوهی قرار گرفتن کاغذ:
کاغذ باید در جلوی دانشآموز قرار داشته باشد. دانشآموز باید با یک دست کاغذ را نگه دارد و با دست دیگر بنویسد. جهت قرار گرفتن کاغذ برای دانشآموزان چپ دست و راست دست متفاوت است.
برای تشخیص اختلال یادگیری و اختلال وارونه نویسی میتوانید از مشاورههای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی و دورههای دقت و تمرکز و اختلال یادگیری بهرهمند شوید.
برای رزرو مشاوره میتوانید با شمارههای زیر تماس حاصل نمایید و یا از لینک زیر اقدام به رزرو نوبت مشاوره خود نمایید:
22302092
22302093
22302095
دیدگاهتان را بنویسید