خانواده هوشمند و هوش مدیریتی
زمان مطالعه: 6 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه تلوزیونی حال خوب از شبکه سلامت.
پرسش مجری در جامعه امروز تنها بالا بودن IQ نمیتواند پیشبین مناسبی برای موفقیت فرد در آینده باشد. رشد هوشهای مختلف برای رسیدن فرد به زندگی ایدهآل و موفقیتآمیز از موارد لازم محسوب میشود.
یکی از مهمترین این هوشها، هوش مدیریتی است که سایر هوشها را زیر مجموعه خود قرار میدهد.
هوش چه ابعادی دارد و چه بخشهایی را باید در کودک پرورش داد؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: قطعاً ما نمیتوانیم به فرزندانمان بگوییم که اگر هوش بالایی داشته باشند، در این صورت در تحصیل موفق هستند. امروزه هوش از زوایای بسیار متنوعی سنجیده میشود و دستهبندیهای بسیار زیادی برای آن وجود دارد.
تعاریف بسیار زیادی از هوش ارائه شده است اما نزدیکترین تعریف به موضوع این جلسه (هوش مدیریتی) این است که:
1- اگر خانوادهای با هدف زندگی کنند، 2- حتماً منطقی و عاقلانه فکر کنند و 3- توانایی سازگاری و توازن با محیط اطراف و شرایطشان را داشته باشند، این افراد باهوش هستند.
سرفصلهای این مقاله
موضوع مهم، مدیریت خود و زندگی است.
اصولاً ما فرزندانی را بار میآوریم که در درسهایشان ۲۰ هستند و در یادگیری توانا هستند که البته این موضوع بسیار ارزشمند است. اما آیا واقعاً در زندگی خود موفق هستند؟
اینجاست که باید عمیقتر به پرورش فرزندانمان بیاندیشیم و به هوشهای مختلفی که وجود دارد، توجه کنیم. یکی از آنها هوش مدیریتی است.
در مبحث هوش مدیریتی ما به عنوان والد تلاش میکنیم در ۵ حوزه فرزندانمان توانمند شوند. این پنج حوزه در هر سنی قابل افزایش است؛ به غیر از IQ که اولین آیتم است.
اگر فرزندان ما در سنین پیش از دبستان باشند، قطعاً بیشتر قابل افزایش است. اما برای سنین بالاتر میتوانیم زندگی هوشمندانه را به آنها آموزش دهیم.
در رابطه با چهار آیتم دیگر:
هوش هیجانی (EQ)
این هوش به ۴ یا ۵ سطح مختلف تقسیم میشود:
1- خود آگاهی 2- خود مدیریتی 3- آگاهی اجتماعی 4- مدیریت رابطه 5- انگیزه داشتن
1- خود آگاهی
به طور مثال به عنوان مادر قصد افزایش خود آگاهی در فرزندمان را داریم. قدم اول این است که بدانیم آیا کودک من میداند در زمان عصبانیت، شادی یا ترس چه برخوردی داشته باشد. آگاهی از احساسات در این زمانها، خود آگاهی است. کودکی که نداند تفاوت این هیجانات چیست در تمام این موارد یک برخورد خواهد داشت. مثلاً زمانی که گرسنه است و زمانی که عصبی است در هر دو مورد در اتاق را محکم میکوبد.
2- خود مدیریتی
بیان کردن احساس و انجام عملی که منطبق با آن احساس باشد، خود مدیریتی است.
3- آگاهی اجتماعی
آگاهی اجتماعی به معنی شناخت همدیگر است. خواسته خود را زمانی بیان کنیم که مناسب باشد و فرد در شرایط مناسبی قرار داشته باشد.
4- مدیریت رابطه
ارتباط و رابطههایمان را مدیریت کنیم. زمانی که من شاد هستم ممکن است طرف مقابل من عصبی باشد. رفتار مناسب با طرف مقابل در چنین شرایطی یعنی مدیریت رابطه.
برای پرورش هوش مدیریتی در کودکان باید:
اولین گام: رشد و افزایش هوش والدین است. شناخت و مدیریت هیجان در تمام سنین ممکن است؛ شاید گاهی سخت باشد اما امکانپذیر است.
دومین گام: رشد و افزایش هوش مدیریتی تمام اعضای خانواده است.
هوش بعدی، هوش سیاسی است.
هوش سیاسی یا هوش تدبیرگرایانه. در جامعه امروز، افراد خانواده به ویژه مادران گرانقدر میتوانند با داشتن یک تدبیر درست، خانواده امنی داشته باشند.
« خانواده هوشمند، هدفمند زندگی میکنند»
یکی از اتفاقات مهم در هوش سیاسی بیان با دقت مطالب است. صحبت کردن به گونهای نباشد که منجر به دلخوری و عصبانیت سایر افراد گردد.
« جز راست نباید گفت هر راست نشاید گفت»
هوش سیاسی یعنی حواس ما به رفتار و گفتار ما باشد.
پرسش مجری: افزایش هوش سیاسی چطور ممکن است؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: اولین گام مخصوصاً برای زوجهای جوان صحبت کردن است. مشکل اصلی در بین اکثر زوجها این است که فکر میکنند بدون گفتن احساساتشان، طرف مقابل از آن احساس مطلع میشود. این مشکلات با بیان تدبیرگرایانه رفع میشود و منجر به داشتن انتظارات نابهجا نمیگردد.
« به عبارتی فرهنگ گفتوگو منجر به افزایش و رشد هوش تدبیرگرایانه میشود»
پرسش مجری: تا چه اندازه یک خانواده هوشمند میتواند تأثیر مثبت در روند هوش فرزند داشته باشد؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: رشد هوش دو جنبه دارد: یک جنبه ژنتیکی است و دیگری از طریق محیط افزایش مییابد.
پدر و مادری که هوش هیجانی و تدبیرگرایانه بالایی دارند، فرزندانشان به صورت ناخودآگاه از آنها الگوبرداری میکنند. والدینی که در منزل با یکدیگر با تدبیر صحبت میکنند فرزندانشان نیز اینگونه صحبت کردن را از آنها میآموزد.
افزایش هوش در هر سنی امکانپذیر است؛ اما نکته مهم این است که ما ابتدا به دنبال افزایش رشد خود باشیم و سپس آن را در دیگران رشد دهیم.
شما تا چه اندازه برای کودکان خود وقت میگذارید و با آنها صحبت میکنید؟
دیدگاهتان را بنویسید