چگونه به یادگیری بهتر در کودکانمان کمک کنیم؟
زمان مطالعه: 6 دقیقه
صحبتهای خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه رادیویی خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: دغدغهی این روزهای والدین رفتن بچهها به مدرسه، و مسائل و مشکلاتی هست که پیدا میکنند با یادگیری درست. و امیدوارم که مسئلهی خاصی نباشد و اگر مشکلی باشد که آن را حل میکنیم به کمک همدیگر.
میخواهیم بدانیم که چه کار کنیم که یادگیری بچهها بهتر باشد در مدرسه؛ و از همین ابتدا، در سال تحصیلی ما هم در کنار آنها قرار بگیریم که مشکلی برای آنها به وجود نیاید؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: قطعاً ما به عنوان پدر و مادر میتوانیم کمک زیادی به فرزندان خود باشیم. فرزندان ما باید شرایط یادگیری مناسبی را در اولین گام داشته باشند و من به عنوان پدر و مادر اولین قضیه این است که به تغذیه و خواب کودکم توجه کنم.
یعنی اگر قرار است که ما فرزندی داشته باشیم که یادگیری مناسبی را در مدرسه داشته باشد و خوب یاد بگیرد. قطعاً مهم ترین چیز این است که تغذیهی خوبی داشته باشد.
اگر من به اندازهی کافی حواسم به فرزندم نباشد و به اندازهی کافی از ویتامینها و املاحی که لازم است برای عملکرد بهتر مغز استفاده نکنم، خواه ناخواه، کودکم مشکل دارد.
مادرانی که متاسفانه فرزندان خود را بدون صبحانه به مدرسه میفرستند. قطعا صبحانه میتواند تاثیر بسیار زیادی در یادگیری بچهها داسته باشد.
سرفصلهای این مقاله
- نکتهی بعدی خواب است؛
- اما ما به عنوان پدر و مادر یک مقدار مسیر را اشتباه میرویم.
- مهارت دقت و تمرکز مهارتی است که ما برای سنین مختلف می توانیم آن را آموزش دهیم.
- یک بازی دیگر این است که یک جمله بگوییم.
- اینها تجربههایی هستند که به فرزندمان کمک میکند.
- برای افزایش دقت و تمرکز و حافظه فعال کتابهای زیر را به شما پیشنهاد میدهیم:
- کتاب افزایش دقت و تمرکز برای کودکان
- کتاب افزایش دقت و تمرکز برای جوانان و بزرگسالان
- کتاب افزایش دقت و تمرکز برای سالمندان
- کتاب راهکارهای افزایش حافظه فعال
نکتهی بعدی خواب است؛
علاوه بر اینکه میزان خواب برای ما مطرح است زمان خواب و نظم در خواب هم خیلی برای ما مهم است. یعنی، این نیست که بچهی من 8 ساعت بخوابد و یک شب 8 بخوابد و یک شب 10 بخوابد بعد من بگویم که آن 8 ساعت را خوابیده.
نه، به غیر از تایم خوابیدن که برای یک کودک ممکن است هفت و نیم ساعت کفایت کند و برای کودکی دیگر نه ساعت. نظم در خواب و زمانی که بچه به رخت خواب میرود و آماده میشود برای خوابیدن برای ما مهم است و خانوادهها باید به آن توجه کنند.
نکتهی بعدی میزان اکسیژن است. خواهشاً در روز چند دقیقه هم که شده پنجرهها را باز کنند؛ اکسیژن موجود در فضای منزل و کلاس کمک زیادی به یادگیری کودکان میکند.
نکتهی بعدی، آب است. تشنگی 10% یادگیری را کاهش میدهد. یعنی باید حواسمان باشد که فرزندانمان به اندازهی کافی آب مصرف کنند که یادگیری آنها به اندازهی خودشان باشد.
تحرک هم، یکی دیگر از عواملی است که باید فرزندانمان به آن بپردازند تا یادگیری خوبی داشته باشند. خیلی از دانشآموزان ما مشکل یادگیری دارند. واقعیت این است که ما مشکلات یادگیری متنوعی ممکن است سر راه فرزندمان قرار بگیرد. مشکلات دیداری، شنیداری، حرکتی، اختلال در ریاضی، خواندن، نوشتن و یا گفتاری هست.
اما اصل قضیه این است که این موارد به راحتی حل میشوند. پژوهشها نشان داده است که درصد بالایی از این موارد به راحتی با 15 جلسه کار با کودک به راحتی از بین میروند.
اما ما به عنوان پدر و مادر یک مقدار مسیر را اشتباه میرویم.
مثلا، فرزند من کند است و یا حافظهی خوبی ندارد. به جای اینکه، من به یک متخصص مراجعه کنم که بازیهای حافظه را بدهد و یا خودم از فضای مجازی که وجود دارد و یا اطرافیانی که هستند بازیهای حافظه را با فرزندم انجام بدهم که من در این برنامه چند مورد را میگویم و اینها به جای این کار معلم خصوصی برای کودک میگیرند تا با او درس را کار کند.
به جای اینکه بیایند مشکل را اصولی حل کنند، یک سری راهکارهای مقطعی میدهند. بعضی وقتها این وضعیت تا پایان عمر این بچه با او میماند. در صورتی که به راحتی میتوانستند با یک برنامه صحیح این مشکل را حل کنند و یا بهبود ببخشند.
پرسش مجری: سن کودک باید چه قدر باشد برای این بازیها که شما توصیه میکنید؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: از سن 3 سال به بعد ما می توانیم این بازیها را انجام بدهیم. دقت و تمرکز یک مهارت است و مهارت را ما در هر سنی می توانیم آن را کسب کنیم.
مهارت دقت و تمرکز مهارتی است که ما برای سنین مختلف می توانیم آن را آموزش دهیم.
و نوع فرآیند کاری که برای فرد ارائه میشود متفاوت است.
یکی از مشکلات خانوادههای ما این است که زمانی که فرزند ما یک مشکلی دارد تمرکز میکنند روی همان مشکل. مثلا فرزند من حافظهی خوبی ندارد ولی خط زیبایی دارد.
به جای اینکه این دو را در کنار هم بگذارم که کودک من انگیزه پیدا کند برای بازیهای حافظه میآیم تمرکز میکنم روی مشکل و صبح تا شب از او میخواهم که شعر حفظ کند.
در بازیهای حافظه اگر بخواهیم روی حافظهی کوتاه مدت کار کنیم یک سری عدد و کلمه میگوییم و از فرد میخواهیم که آن را تکرار کند. اگر یک سری فعالیت دیگری هم به این فعالیت اضافه کنیم میشود حافظه فعال.
یک سری اعداد به فرد میدهیم و میگوییم که این اعداد را جمع کن و یا معکوس کن و به من بگو. و یا دو تای اول را با هم جمع کن و از آخری کم کن و به من بگو. و یا بعضی وقتها کلمه و عدد را قاطی به فرد میگوییم و میگوییم که فقط اعداد را به من بگو و یا فقط کلمهها را بگو.
یک بازی دیگر این است که یک جمله بگوییم.
حالا به فرزندمان بگوییم که این جمله درست است یا نادرست و در مرحلهی بعد بگوییم که کلمهی آخری که شنیدی چه بوده است. و بچه که بزرگتر است از او بخواهیم که فعل جمله را بگوید.
از فرزندان بزرگتر بخواهیم که دو تا کلمه که می گویم اول هر دو کلمه را جا به کنند و به ما بگویند اولین حرف کلمهی دوم را به جای کلمهی اول آورده است و برعکس این موارد فرآیند حافظهی فعال را سریعتر میکند.
ما برای دقت حافظهی دیداری فرزندانمان باید یک سری بازی داشته باشیم. مثل، تفاوتها را پیدا کردن شباهتها را پیدا کردن این قرار نیست یک طرح کاغذی باشد در یک کتاب. مثلاً من فرزندم را بردم به پارک و دو تا برگ را با هم تفاوتهای آن را برسی کنیم. پیدا کردن تصاویر پنهان در تصاویر را میتوانیم داشته باشیم.
بازیهای شنیداری که چون خیلی از آنها شبیه بازیهای حافظه هست که من ارائه داده بودم دیگر نمیگویم. و در بازیهای شنیداری ما میتوانیم شعر حفظ کردن را بگوییم که بازی بسیار ارزشمندی است.
بازیهای حرکتی، هر چه قدر که فرزند من هماهنگیهای حرکتی بهتری داشته باشد دقت و تمرکزش بیشتر میشود. اگر فرزندمان را به پارک می بریم اجازه بدهیم که خودش سر بخورد و یا رفتن بالا از نردبان را اجازه بدهیم که خودش تجربه کند.
اینها تجربههایی هستند که به فرزندمان کمک میکند.
پرسش مجری: برای مشکلات خواندن و نوشتن چه بازیهایی را شما ارائه میدهید؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: بازیهای مختلفی وجود دارد. برای خواندن یکی از بازیها این است که به فرزندمان کمک کنیم که کلمه به کلمه خواندن را ببیند مثلاً، یک خط کشی را بگذاریم و یا یک طلق و داخل آن را خالی کنیم که فقط یک کلمه مشخص باشد. فرزندان ما وقتی که کلی نگاه میکنند شاید به راحتی نتوانند بخوانند.
نکتهی پایانی این است که فرزندان ما تعداد لغاتی که در حافظهی آنها میماند. برای بچههای ابتدایی تقریباً 4 کلمه است و نیاییم چند کار را با هم به فرزندمان بدهیم. و بگوییم که خدایی نکرده این بچه بیدقت است.
وقتی مادر میگوید که لیوان آب را بردار و وسایلت را بگذار داخل کیفت، کیفت را بگذار جلوی در و جورابت بگذار نزدیک کیفت. در یک چنین وضعیتی بچههای ما اولی و آخری را یاد میگیرند.
دیدگاهتان را بنویسید