پرورش خلاقیت با استفاده از روش رویدادهای اتفاقی
زمان مطالعه: 6 دقیقه
این فایل ادامه فایل پرورش خلاقیت با استفاده از بازی با رنگها است.
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه رادیویی از رادیو مادر.
خلاقیت شکل کنترل شده یا محدود شده از تخیل است. خلاقیت ممکن است خلق یک نقاشی، یک لباس، یک قطعه کوچک موسیقی، یا پختن یک غذای جدید باشد.
به واسطهی خلاقیت شخص میتواند به پیشرفتهای خیلی بزرگی برسد. همچنین افرادی که دارای تخیل خیلی زیادی هستند هم، نسبت به افرادی که خلاقیت ندارند و تخیل ندارند هم معمولاً پیشرفتهای بیشتری در زندگی خود دارند و به پیشرفتهای بیشتر میرسند.
پس ما به عنوان یک مادر باید یک برنامهی منسجمی را برای پرورش خلاقیت کودکانمان داشته باشیم.
در این سلسله برنامهها تکنیکهای مختلفی را برای پرورش خلاقیت کودکان ارائه میدهیم. در این برنامه میخواهیم تکنیک رویدادهای اتفاقی را ارائه بدهیم.
این تکنیک را ادوارد دوبونو در کتاب «به فرزندانتان تفکر بیاموزید» ارائه داده است. شیوهی رویدادهای اتفاقی، یک شیوه تفکر جانبی قدرتمند است که به کارگیری آن بسیار ساده است.
روش رویدادهای اتفاقی این امکان را به ما میدهد که الگوی فعلی تفکرمان را در نقطه متفاوت به کار ببریم.
میگویند نیوتون زمانی به نیروی جاذبه پی برد، که در زیر درخت سیب نشسته بود آیا خوابیده بود سیبی از درخت روی سرش افتاد؟
لازم نیست ما هم زیر یک درخت بنشینیم و منتظر افتادن سیب باشیم؛ بلکه میتوانیم از جای خود بلند شویم و درخت را تکان بدهیم تا سیبها بریزد.
در این تکنیک ما میخواهیم به جای اینکه منتظر وقایع و رویدادهایی باشیم که منجر به افزایش خلاقیت ما بشود یا چیزی را ما کشف بکنیم یا چیزی به ذهنمان برسد؛ ما خودمان میخواهیم که رویدادهای اتفاقی و تصادفی را ایجاد کنیم.
این شیوه میتواند با کلمات یا تصاویر اجرا شود. شما میتوانید برای شروع این بازی، صد تا کلمه یا هزارتا کلمه را انتخاب کنید و روی کاغذ کوچک یا قطعههای کوچک مقوا بنویسید.
سرفصلهای این مقاله
- تعداد مهم نیست فقط حواستان باشد هر چی بیشتر بهتر.
- به راحتی میتوانید داستان زیبایی را با کلماتی که میشنوید، بسازید.
- این کار باعث میشود تا تمرکز بیشتر در کار ایجاد کنیم.
- یکی از بزرگترین هنرمندان را که وقتی زندگینامهاش را میخواندم از این شیوه (رویدادهای اتفاقی) استفاده
- کرده بودند.
- کتابهای انتشارات فرزام برای پرورش فرزندانی توانمند:
- ویتامین دقت و تمرکز (نسخه pdf)
- همه جا ریاضی (نسخه چاپی)
- پرورش کودک با سواد اجتماعی (نسخه pdf)
- راهکارهای ایجاد تفکر منطقی در کودک (نسخه pdf)
تعداد مهم نیست فقط حواستان باشد هر چی بیشتر بهتر.
بیاید این کلماتی را که روی کاغذ یا مقوا نوشتید، داخل یک کیسه بریزید. حالا از کودکتان بخواهید که با چشمهای بسته از داخل کیسه یک واژه را بیرون بیاورد.
یک روش سادهتر این است که فرهنگ لغت را باز کنید و یک کلمه از آن انتخاب کنید. ولی قطعاً راه اولیه یک مقدار هیجانانگیزتر است و برای کودکانمان جذابتر است.
بعد از انتخاب واژه تعاریف و تداعیهای همراه با آن واژه را فهرست کنید. از کودکتان بخواهید هر چیزی را که به ذهنش میآید را بیان کند و شما بنویسید.
میتوانیم با این واژهها یا واژههای تصادفی داستان بسازیم. یعنی بیاییم از این راه کلمهها را انتخاب کنیم و هر شب موضوع قصه زمان خواب برای کودکانمان با این بازی رویدادهای تصادفی ساخته شود.
بعد از کلمات و تعاریف و تداعیهایی که به ذهن کودک میرسد نوبت شماست که با آن بازه یک داستان زیبا تعریف کنید. کار سختی نیست نگران نباشید.
این برنامه هفتمین برنامه از پرورش خلاقیت است و حتماً روشها تا حالا کار خودش را انجام داده. شما دارای یک ذهن خلاقتر از قبل شدید.
به راحتی میتوانید داستان زیبایی را با کلماتی که میشنوید، بسازید.
مغز یک سیستم منظم است و به خوبی خودش را میتواند سازمان بدهد و ارتباط برقرار کند. تقریباً فقط واژهها و رویدادهای تصادفی ایدههای مربوط به آن موضوع را تحریک میکنند.
یعنی این روش میتواند مغز ما را تحریک کند برای اینکه ایده جدیدی ارائه بدهیم. یکی از روشهای عالی برای تبدیل کلبه ذهنی تجربه ما به گنج خانه، استفاده از مفاهیم کلیدی است.
یعنی در این تعبیر ما میخواهیم ذهنمان را به جای یک کلبه پر از لغات و کلمات و افکاری که وجود دارد، یک کلبه یا یک جعبهی جواهرات در نظر بگیریم، که واژهها را هر کدام را که دربیاوریم، یک تداعی تازه و جدید از ایدههای ذهنی ما ایجاد میکند.
یک جرقهی جدید، یک نقطه نورانی، به تعبیری دیگر، این واژهها مثل یک ریکایی میماند که در یک برکهی آرام میاندازیم.
همانطور که هر سنگریزه موجهای زیادی را روی آب ایجاد میکند، هر واژه میتواند تداعی جدیدی را به ذهن شما و فرزندتان بیاورد و این طوری اندیشههای نویی به ذهنتان میرسد.
یک شیوهی دیگر برای این روش این است که اول یک سوال مطرح کنید، حتی میتوانیم از کودکمان بخواهیم که یک سوال بگوید.
این کار باعث میشود تا تمرکز بیشتر در کار ایجاد کنیم.
شاید بهتر باشد برای تمرکز خوب به موضوع سوالی را که کودکمان میگوید، بنویسیم روی کاغذ، حالا از مجموعه اطلاعات تصادفی که قبلاً درست کردید یا همان کتاب دایره المعارف، یک دانه یا چند واژهی تصادفی را پیدا کنید، حال در این مرحله میخواهیم با این واژههای تصادفی که پیدا کردیم، جوابی برای سوالهای مطرح شده بیان کنیم.
سعی کنید با کلمات تصادفی به دست آمده، پاسخ خودتان را تعبیر و تفسیر کنید. شاید این کار خیلی سخت و خندهدار بیاید برایتان ولی همان نشاط و فشاری که شما به ذهنتان میاورید، قطعاً میتواند کمک بکند به این کارتان، حواستان باشد که در واژههای تصادفی، واژههایی باشند که همان لحظه انتخاب میشود.
نه برای یک هفته، واژههای تصادفی انتخاب کنیم و از الآن کودکان بدانند موضوع داستان و موضوع بازی چی هست.
دیگر این یک واژه تصادفی نیست که همان لحظه ذهن بتواند یک عملکرد فعال و خلاق و نویی برای آن داشته باشد. در این وضعیت فرزند شما مغزش سازماندهی میشود و کلاً شیوه کار خلاقانهی شما خراب میشود.
پس حواستان باشد که واژههای تصادفی و رویدادهای تصادفی باید همان لحظه انتخاب شود و بعد در موردش صحبت شود. نکتهی مهم در داشتن ذهنی باز و درک کننده این هست که اجازه بدهی اطلاعات تصادفی، تفکر و ذهن شما را تحریک کند.
یک راهکار دیگر این هست که، با بریدن عکسهای مجلات تبلیغاتی، که این روزها زیاد در دسترس همه قرار دارد، کارتهای تصویری تصادفی درست کنیم.
میتوانیم یک کارت از کارتهای تصادفی که درست کردهایم، پیدا کنیم. همان فعالیت که با واژهی تصادفی انجام میدادیم، با کارت تصادفی انجام بدهیم.
یکی از بزرگترین هنرمندان را که وقتی زندگینامهاش را میخواندم از این شیوه (رویدادهای اتفاقی) استفاده
کرده بودند.
برای اینکه مداوم خلاقیت خود را افزایش بدهد، تصاویر بدون متن باشند کمک بیشتری به رشد نیمکره راست مغزمان میکنند.
کارتهایی که میتوانید استفاده کنید تصاویری از مدادهای رنگی، مبلمان، وسایل آشپزخانه، تابلو فرش، ساختمان، طرحهای انتزاعی یا هر چیز دیگر ممکنه باشد.
یک کارت مثلاً ممکنه تصویر یک مبل زرد رنگ با یک آباژور روشن کنارش باشد. این تصویر چه چیزی را به ذهن شما تداعی میکند؟
مثلاً برای من گرما، خورشید، استراحت، آرامش یا خیلی چیزهای دیگر را ممکن است تداعی کند. قطعاً برای شما هم تداعی چیزهای خاصی را دارد.
ممکن است یک چای گرم عصرانه را برای ما تداعی بکند. ما میخواهیم با این تصویر برای کودکمان یک داستان بسازیم.
در این وضعیت، قطعاً شما میتوانید یک داستان زیبا بسازید. پس به جای اینکه، هر شب بخواهیم از کتاب قصههای فرزندمان که آنها هم ارزشمند هستند، یک داستان بخوانید.
در کنار این فعالیت، میتوانید از این دستهی کاملی که با کارتهای رنگی که از مجلات مختلف درآوردید، یک کارت رو بیرون بکشید و بر اساس آن تصویر، یک داستان جدید بیان کنید.
این بازیها را انجام بدهید تا معجزه خلاقیت و تفکر خلاق را در زندگی خود ببینید.
یکی از صاحب نظران حوزه خلاقیت معتقد است خلاقیت نتیجه سه عامل است:
مهارتهای فردی، استعدادهای درونی و انگیزه. محل تلاقی این سه عنصر، بستر اصلی رشد خلاقیت است.
ادامه این مطلب را در پرورش خلاقیت با استفاده از روش«چی میشه مگه» بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید