مهمترین نشانههای اضطراب چیست؟
زمان مطالعه: 5 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه رادیویی از رادیو مادر.
در خدمتتان هستم برای افزایش اطلاعات مادران پیرامون اضطراب.
در ۱۶ برنامه قبلی در خدمتتان بودیم با بحث پیرامون خلاقیت. شما میتوانید این برنامهها را در سایت از قسمت خلاقیت به صورت رایگان دانلود کنید و استفاده کنید.
سری جدید این برنامهها که امروز اولین برنامه آن را در خدمتتان هستیم در مورد اضطراب هست.
سرفصلهای این مقاله
- اضطراب یک احساس ناراحت کننده، ترس یا احساس خطر با منشا ناشناخته است که بر فرد مسلط میشود.
- اضطراب از نظریه علمی چندین نوع دارد.
- این بچه گاهی با خودش احساس میکند، آدم تنبل بدون استعدادی است که به درد هیچ کاری نمیخورد.
- حالا اگر این تهدید اشتباه هم باشد، بدن ما همین وضعیت را دارد.
- اولین دسته از نشانههای اضطراب دسته علائم جسمی هستند.
- دومین دسته از نشانههای اضطراب علائم شناختی هستند.
- سومین علائم اضطراب، علائم روانشناختی است.
- با کلیک بر روی لینکهای زیر میتوانید انیمیشنهای آموزشی تهیه شده در موسسه پرورش ذهن فرزام را
- تهیه نمایید و برای آموزش این مفاهیم به فرزند خود از آنها بهره ببرید:
- انیمیشنهای مهارتهای اجتماعی
- انیمیشنهای افزایش هوش
- انیمیشنهای آواشناسی
- انیمیشنهای آموزشی مفاهیم علوم
- انیمیشنهای فلسفه برای کودکان (p4c)
اضطراب یک احساس ناراحت کننده، ترس یا احساس خطر با منشا ناشناخته است که بر فرد مسلط میشود.
اضطراب و نگرانی فکری جزئی از زندگی روزمره ماست. کمی اضطراب میتواند به تمرکز و انگیزه ما کمک کند؛ مثلاً نگرانی از اینکه غذا بسوزد باعث میشود من مادر حواسم را جمعتر کنم تا این اتفاق رخ ندهد.
وقتی فرزندم نگران باشد که عملکرد خوبی در امتحان ریاضی فردا نداشته باشد. قطعاً روز قبل کمی ریاضی میخواند و تمرین میکند.
اما اگه اضطراب خیلی زیاد باشد و فرد احساس ناامیدی به همراه گیجی داشته باشد. و احساس نگرانی بیش از حد نسبت به رویدادهای غیر جدی و معمولی زندگی در او پدید بیاید، این اضطراب خطرناک است و باید درمان بشود.
اضطراب از نظریه علمی چندین نوع دارد.
در این دسته بندیها قطعاً بر اساس میزان و شدت بیماری یا عامل محرک آن دسته بندی شدهاند.
ما قصد نداریم شما مادران را با مباحث علمی پیچیده خسته بکنیم ولی میخواهیم به شما کمک کنیم که اگه خودتان یا فرزندتان مضطرب شدید، راهکارهای مقابله با آن را بلد باشید.
اضطراب در واقع با اثر گذاشتن روی قسمت ارتباطات در مغز در خلاقیت و عملکرد انسان مشکل ایجاد میکند، مثلاً به این مثال گوش بدهید:
در حالی که ۱۵ دقیقه از شروع امتحان گذشته و همه دانش آموزان مشغول پاسخگویی بودند. یکی از پسرها هنوز نوشتن آغاز نکرده بود، رنگش پریده بود، دستهاش میلرزه، یخ کرده، به سختی نفس میکشد. و وقتی که آقای محمدی که مسئول آموزشگاه بالا سرش میآید و علت را جویا میشود. در حالی که پسرمون اشک تو چشماش حلقه زده. میگوید: آقا من به خدا خیلی خونده بودم اما هیچ چیزی یادم نمیاد. آقا من به شما و پدر و مادرم قول داده بودم که این دفعه نمره خوبی بگیرم و الی آخر…
این فرزند دچار اضطراب امتحان شده است و انقدر روی آن تأثیر منفی داشته است که با اینکه درس خوانده است. ولی نمیتواند عملکرد تحصیلیاش را واقعاً خوب نشان بدهد.
این بچه گاهی با خودش احساس میکند، آدم تنبل بدون استعدادی است که به درد هیچ کاری نمیخورد.
این فقط یک مثال بود از فرزندان ما در امتحانهای مختلف.
اما واقعاً از این نمونه چند مورد در خانههایمان داریم؟ در اطرافمان؟ در محیط مدارسی که اطرافمان وجود دارد و کلاً در کشورمان؟
همه ما در مراحل مختلف زندگی احساس اضطراب را تجربه کردیم. برخی از رویدادهای زندگی ما انقدر ناراحت کننده است یا ما را در وضعیت خطرناک قرار میدهد که در این شرایط، اضطراب واکنش طبیعی بدن ماست.
کار اضطراب بسیج کردن نیروهای دفاعی بدن هست و به ما هشدار میدهد که گوش به زنگ باشیم و خودمان را از خطر حفظ کنیم.
اضطراب زمانی مشکل ایجاد میکند که فرد بدون دلیل موجه، احساس ناراحتی و تنش کند. مثلاً در اثر یک صدای خیلی معمولی. مثلاً صدای شکسته شدن شیشهی کلاس، در اثر ضربه توپ انقدر جیغ بزند، فریاد بزند و گریه بکند که واقعاً عجیب و ناراحتکننده بشود و تنش خیلی زیادی را در محیط ایجاد بکند. وگرنه در اثر شکستن شیشه، فرار کردن عکس العمل طبیعی بدن ماست.
در نتیجه بیجهت نباید دچار رنج و عذاب بشویم، یعنی انقدر اضطراب خودمان یا فرزندان زیاد باشد. بدون دلیل موجه عکس العمل ایجاد بشود و این عکس العمل انقدر زیاد باشد که منجر به رنجش و عذاب اطرافیانمان و خودمان بشود.
بدن و ذهن هر فرد برای دفع خطر یا تهدیدی که به طور واقعی برایشان ایجاد شده است، برنامهریزی میکنند و سریع برانگیخته میشوند.
حالا اگر این تهدید اشتباه هم باشد، بدن ما همین وضعیت را دارد.
وقتی اضطراب فرد در حالت طبیعی خون رسانی و فعالیت مناطق خاصی از مغز که با توجه و تمرکز و یادگیری ارتباط دارد. بیشتر میشود و در نتیجه فرد میتواند با موقعیتهای جدید روبرو بشود و مهارتهای لازم برای سازگار شدن با آن را کسب بکند.
هر بار که فرزندتان در موقعیت جدید مسلط بشود، اعتماد به نفسش بالاتر میرود و از وابستگی به سمت استقلال گام برمیدارد. البته باید بدانیم که ترسها و اضطرابهای زودگذر، جزئی از رشد طبیعی کودک است. مثلاً اگر کودک از ارتفاع نترسد، قطعاً هر دفعه از پلهها ممکن است پرت بشود پایین و یا خودش را از پنجره بندازد بیرون.
اما وقتی اضطراب شدید باشد و فعالیتهای روزمره فرزندمان را مثل رفتن به مدرسه، برقراری ارتباط با همسالانش یا انجام کارهایش به صورت مستقل. مثلاً پایین آمدن از پله به صورت مجزا و به تنهایی دشوار باشد، قطعاً برای من مادر وضعیت ناراحت کننده را ایجاد میکند.
به این وضعیت ناتوان کننده که فرزندمان نتوانسته کارهایش را در اثر افزایش اضطراب، خودش انجام بدهد. یا اختلال ایجاد شده در انجام کارهایش، اختلال اضطراب میگوییم.
اگر اختلال اضطراب بیش از حد باشد، میتواند زندگی فرد را مختل کند و روند عادی زندگی او را کاملاً بهم بزند.
اضطراب در کودکان به صورتهای مختلفی جلوهگر میشود.
مهمترین نشانههای اضطراب سه دسته است که امروز به آن میپردازیم:
اولین دسته از نشانههای اضطراب دسته علائم جسمی هستند.
بچهای که مثلاً با دیدن یک سوسک به تپش قلب میافتد. نفسش تنگ میشود یا در اثر اضطراب جدایی از مادر، بیاشتها میشود، یا در اثر اضطراب و رفتن به مدرسه، وقوع یه اتفاق تلخ در زندگی دچار تهوع میشود، بیخوابی، تکرر ادرار و برافروختگی چهره، عرق کردن و حتی اختلال در گفتار و بیقراری.
حالا علائم دیگر اضطراب چیست؟
دومین دسته از نشانههای اضطراب علائم شناختی هستند.
که عبارتند از: مثلاً حالت سردگمی، اختلال در حافظه و تمرکز، حواس پرتی، ترس از دست دادن کنترل، کمرویی، گوش به زنگ بودن. وجود افکار تکرار شونده. مثلاً مداوم یک موضوع را در ذهنش تکرار میکند. مثلاً از خانه آمده بیرون و مداوم هی تکرار میکند که در را بسته یا نه. اینها نشانههای شناختی اضطراب هستند.
سومین علائم اضطراب، علائم روانشناختی است.
مثل عصبی بودن، بیطاقت بودن، نگرانی، هوشیاری افراطی، خیلی گوش به زنگ بودن. وحشت زدگی، دلواپسی، افسردگی، تنیدگی در خود، فرو رفتن ترس با هیجان زدگی.
در این برنامه سعی کردیم یک مفهوم کلی از اضطراب و علائم و اثراتش را بیان کنیم.
در برنامههای آتی به صورت اختصاصی در مورد اضطرابهای مختلف و راهکارهای کمک به فرزندانمان صحبت میکنیم.
هر گاه به این اندیشه رسیدید که شما یک عقابید دنبال رویاهایتان بروید. به حرف مرغ و خروسهای اطرافت گوش نکنید، شما میتوانید فرزندی توانمند و شجاع پرورش بدهید که در لحظات اضطراب هم شما کمکش بکنید و هم خودش به این توانمندی برسد که بر اضطرابش غلبه کند.
در پناه حق تعالی باشید. بدرود.
ادامه این مطلب را در راهکارهایی برای کاهش اضطراب در کودکان بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید