آمادگی کودکان برای مدرسه
زمان مطالعه: 8 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: امروز در خدمت شما شنوندگان خوب خانه و خانواده هستیم که دربارهی مدرسه صحبت کنیم.
حضور شما امروز در استودیو مقدم است تا دربارهی دغدغهی پدر و مادرها در مدرسه صحبت کنیم که کم هم نیست این دغدغهها.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: واقعیت این است که بیشتر خانوادهها وقتی که چند روز به مهر مانده است. آنقدر مضطرب و نگران هستند برای شروع سال تحصیلی که این اضطراب را منتقل میکنند به فرزندانشان.
یکی از بزرگترین مشکلات که این روزها با آن مواجه هستیم این است که چشمهای گریان کودکانی که برای اولین بار میخواهند به مدرسه بروند. و نمیخواهند وارد مدرسه شوند.
بحث این است که مقولهی اضطراب جدایی یک بحث بسیار مهم است که این روزها ما شاهد موردهای بیرونی آن هستیم. اشکهای کودکانی که چسبیدن به والدینشان و حاضر نیستند از آنها جدا شوند.
قرار نیست بحث تخصصی داشته باشیم در مورد اضطراب جدایی را مطرح کنیم. قرار است یک سری هشدارها را بدهیم. معمولاً در این شرایط والدین مضطرب هستند.
اضطراب چیزی نیست که من بخواهم و به فرزندم منتقل نکنم. خودش اضطرابش بسیار بالا است و ناخودآگاه فرزند هم دارای اضطراب هست و مادر میگوید من چیزی به او نمیگویم.
قرار نیست که شما به او چیزی بگویید. ناخودآگاه این قضیه متوجه او میشود و مسری است و وقتی در خانه کسی مضطرب باشد قطعاً بقیه هم دچار اضطراب خواهند شد.
سرفصلهای این مقاله
- 90% این اضطراب جداییها به مادر برمیگردد.
- مهمترین چیز وظایفی است که به زندگی فرزندمان برمیگردد.
- نه اینکه مهمان در خانهی ما باشد و همه سر و صدا دارند و بعدش ما به کودک بگوییم که برو بخواب که
- صبح باید بروی مدرسه.
- اینها را اگر والدین به تغذیهی آنها توجه کنند مشکلات یادگیری آنها کمتر است و نخواهند داشت.
- در صورتی که بهترین راهکار این است که با آنها با شیوهی خود افشایی پیش برویم.
- اصراری ولی به نوشتن نداشته باشند به هیچ وجه چون باید هماهنگیهای لازم در بدن اتفاق بیافتد.
- تعدادی از کتابهای انتشارات فرزام برای پرورش فرزندانی توانمند:
- فرزند بادقت من: راهنمای والدین و مربیان(نسخه pdf)
- راهکارهای افزایش حافظه فعال(نسخه چاپی)
- باهوش خوشرو(نسخه چاپی)
- باهوش خوش اخلاق (نسخه pdf)
90% این اضطراب جداییها به مادر برمیگردد.
اضطراب زیادی که والدین دارند و منتقل میشود به فرزندانمان. من توصیه میکنم آرام باشید. قرار است یک مرحلهی جدید باشد برای ما و فرزندانمان.
پرسش مجری: فکر میکنم اگر ما والدین بدانیم که چه رفتارهایی را باید انجام بدهیم، بچهها راحتتر سال تحصیلی را شروع میکنند و موفقتر هستند و راحتتر خواهند بود.
هم اضطراب ما کم میشود. هم وظایف خود را شناختیم و هم در انجام دادن آن وظایف بچهها هم به موفقیت بیشتری میرسند.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: مسلماً، ما به عنوان والد وظایف مختلفی داریم در رابطه با کودکمان.
مهمترین چیز وظایفی است که به زندگی فرزندمان برمیگردد.
ما کتاب و دفتر فرزندمان را آماده میکنیم ولی شاید به تغذیه او فکر نکنیم. شاید به بحث خوابش توجه ویژه نداشته باشیم.
یکی از مهمترین چیزها که منجر به آرامش کودکمان در مدرسه میشود. و شرایط خوبی را برای خودش فراهم میکند و به رشد ذهنی او کمک میکند. خواب مناسب هست.
لطف کنند خانوادهها زمان خواب و را فضای خواب را در خانواده ایجاد کنند، نه اینکه با تنش به کودک بگویند برو بخواب و پدر و مادر نشستن و دارند فیلم میبینند.
فضای خانه فضای خواب نیست، فضای آرامش نیست. و یک نکتهی اساسی آن است که، زمانی که ما اجازه میدهیم. مثلاً کل تابستان فرزندمان ساعت ۱۱ تا ۱۲ شب خوابیده و الآن میخواهیم فرزندمان ساعت ۸ و ۹ شب بخوابد.
خوب هفتهی اول قاعدتاً هفتهی سختی خواهد بود و در این مقوله باید صبوری کنند والدین و نه زور و نه تهدید و رها کردن بچه که باشد هر وقت دوست داری بخواب.
اینها راهحلهای درستی نیست. با کمی صبوری و با کمی قصه خواندن و کتاب خواندن فضای خواب را برای کودک ایجاد کنید.
نور کم باشد، صدا کم باشد تا فرزندمان بتواند خوابش را داشته باشد. لطفاً شبهای پنجشنبه و جمعه هم تقریباً رعایت شود.
نه اینکه آن شبها کودک برگردد به حالت تابستان و این مشکل برای شنبه و یکشنبهی هفتهی بعد رخ بدهد.
پرسش مجری: خانم دکتر نکتهای که شما اشاره کردید اینکه فضا را برای خواب کودک آماده بکنیم.
نه اینکه مهمان در خانهی ما باشد و همه سر و صدا دارند و بعدش ما به کودک بگوییم که برو بخواب که
صبح باید بروی مدرسه.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ما با پدر و مادری مواجه هستیم که تلویزیون روشن است و با صدای بلند و میگوید این به من چه کار دارد برود بخوابد.
حالا فضای خانه یک فضای کوچک ۵۰ متری قاعدتاً کامل صدا در فضای خواب کودک هم هست.
نکتهی دیگری که باید بگویم. من باز هم تأکید میکنم که تشنگی 10% از توجه بچهها را کاهش میدهد. حتماً قمقمهی آب برای بچهها بگذارید.
یا به آنها بگویید که حتماً در زنگ تفریح آب بنوشند. آب نوشیدن یکی از مقولههایی است که مهم است و باید به آن توجه کنند.
نکات دیگری که در حوزهی تغذیه وجود دارد، بچههایی که آهن خون آنها پایین است، بیحوصله هستند، سر کلاس نمیتوانند بنشینند.
اینها را اگر والدین به تغذیهی آنها توجه کنند مشکلات یادگیری آنها کمتر است و نخواهند داشت.
پاسخ این عزیزمان که در مورد رفتار همکلاسیهای کودک خود بوده بحث این است که بیشترین تأثیر را زمانی که کودک ما هنوز مدرسه نمیرود، برای مهارتهای اجتماعی والدین دارند و در دورهی ابتدایی تا قبل از ۱۲ سالگی کودک بیشترین تأثیر را معلم دارد.
اگر معلم داد نزند و خودش آرامش داشته باشد، نیازی نیست که جابهجا کنند کلاسشان را. همسالان هم از ۱۳ سالگی است که در رفتار اجتماعی افراد میتوانند داشته باشند.
برای همین بیشتر نگران معلم آن کلاس باشند و از او بخواهند که کلاس را به آرامش تبدیل کند بهتر است.
پرسش مجری: سوال پرسیدند که من پسرم بسیار وابسته است. و امسال هم پیشدبستانی رفته است و قبل آن کلی آشفته میشود و میگوید میخواهم ببوسمت و چندین بار من را میبوسد. بعد سوار سرویس میشود و تا زمان دور شدن من را نگاه میکند.
چه کار کنم خانم دکتر، چون با این کار من را هم به هم میریزد؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: نکتهی مهم که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم. شما نباید به هم بریزید و باید به عنوان یک مادر لبخند بزنید، شاد باشید و خوشحال باشید که فرزندتان مرحلهی جدیدی از زندگی خود را تجربه میکند و آماده میشود.
این فرزند هم میتواند آرامش بیشتری داشته باشد. و ظهر که میآید هم خیلی با غصه و ناراحتی هم در مورد تایمی که نبوده صحبت نکنید.
زیاد هم ازش نپرسید چی کار کردید. باید صحبت کرد در مورد تایمی که فرزند نیست ولی نباید زیاد باشد.
بعضی از والدین وقتی که فرزندشان در را باز میکند و میآید تو انگار که بازپرسی شروع میشود.
که چی کار کردی چی خوردی معلم چی درس داد.یکسره به عنوان مادر سوال میکنیم و این شیوه باعث میشود که فرزندانمان وقتی که سنشان بیشتر میشود سکوت آنها بیشتر شود.
در صورتی که بهترین راهکار این است که با آنها با شیوهی خود افشایی پیش برویم.
به فرزندمان بگوییم که من امروز قورمهسبزی درست کردم، سبزی سرخ کرده نداشتیم.
مثلاً رفتم خودم خریدم و خُرد کردم. ریز ریز در مورد مسائل روز صحبت کنید مسائلی که فرزند نبود و با خوشحالی.
یک روز هم ناراحتیم مثلاً کمرم درد میکرد. وقتی که همه چیز را میگوییم او هم همه چیز را میگوید. اگر بخواهیم یکسره سوال کنیم کودک اذیت میشود.
پرسش مجری: من خانمم در خانه با دخترم الفبا کار میکند ولی دخترم همش به بازی میگیرد چی کار کنیم؟
و مطالبی که بلد هست را میگوید بلد نیستم. چهار سال و نیم سن داره. آیا این رفتار طبیعی است؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: بزرگترین ظلمی که به کودک خود دارند میکنند را دارند انجام میدهند. وقتی الفبا دارند به کودک یاد میدهند.
ما زمان گذشته زمانی که احتمالاً این پدر و مادر به مدرسه میرفتند، نوع آموزش جزءنگرانه بود یعنی کودک اول آ را یاد میگرفت بعد ب را یاد میگرفت.
بعد آب را یاد میگرفت در صورتی که الآن نوع آموزش کلنگرانه است از کل به جزء میرویم اول آب را کودک یاد میگیرد.
کتابهای بخوانیم و بنویسیم اول ابتدایی را اول ببینید. آب را یاد میگیرند، نان را یاد میگیرند، بعد میآیند جزئیات را یاد میگیرند.
من توصیهام این است که اگر میخواهید فرزندتان بیشتر یاد بگیرد، بهتر خواندن را یاد بگیرد. بیاید کتابهای که میخوانید، فرزند را طوری بغل بگیرید که کودک متن کتاب را ببیند.
و انگشت خود را زیر کلماتی که میبینند، رد بکنید. همین که کودک کلمه را به صورت کامل ببیند، اگر شرایط ذهنی جلوتر از سنش باشد، میتواند یاد بگیرد خواندن را و هیچ چیز نگران کنندهای نیست.
ما خواندن را داریم کودکانی که از ۳ سالگی چهار سال و نیم یاد میگیرند.
اصراری ولی به نوشتن نداشته باشند به هیچ وجه چون باید هماهنگیهای لازم در بدن اتفاق بیافتد.
ولی خواندن را اگر هم میخواهند آموزش بدهند، به صورت آموزش مستقیم نه قصهای که میخوانند انگشت خود را زیر کلمه بکشند.
پرسش مجری: دختر ۸ سالهی من اکثر اوقات در کلاس بیحوصله است. یا میگوید شکم درد دارم. دکتر هم بردم ولی هیچ مشکلی ندارد. نمیدانم چی کار کنم؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: بیحوصلگی ممکن است کمبود آهن باشد. شکم دردش ممکن است اضطراب باشد.
ممکن است فرزند ایشان مشکلی در یادگیری داشته باشد. عدم دقت و تمرکز داشته باشد و چون در کلاس نمیتوانند توانمندیهای خود را براساس هوش خود ارائه بدهد.
چون ممکن است این کودک حتی نابغه هم باشد. ولی عدم دقت و تمرکز داشته باشد، ناخودآگاه نمیتواند توانمندی خود را بروز دهد.
و این باعث میشود اضطراب کودک بالا برود و اضطراب یکی از نشانههای آن دل درد هست.
دیدگاهتان را بنویسید