مرز دخالت خانواده در یادگیری کودکان (فایل شماره 2)
سرفصلهای این مقاله
- بههرحال والدین دوست دارند که به کودک خود کمک کنند.
- یکی از موارد مدیریت زمان است.
- و یک نکتهی اساسی دیگری که ما مشکل داریم، برنامهریزی است.
- یک نکتهی مهم دیگر، سازماندهی است.
- برای خواندن مقاله «چگونه ناتوانی در حوزه شنیداری را بهبود بخشیم؟» به لینک زیر مراجعه نمایید:
- و متأسفانه گاهی با برخوردهای خیلی بدی مواجه میشوند.
- در واقع این سن که گفته میشود در واقع تأکید رقمی روی آن نداشته باشیم.
- با کلیک بر روی لینکهای زیر میتوانید انیمیشنهای آموزشی تهیه شده در موسسه پرورش ذهن فرزام را
- تهیه نمایید و برای آموزش این مفاهیم به فرزند خود از آنها بهره ببرید:
- انیمیشنهای مهارتهای اجتماعی
- انیمیشنهای افزایش هوش
- انیمیشنهای آواشناسی
- انیمیشنهای آموزشی مفاهیم علوم
- انیمیشنهای فلسفه برای کودکان(p4c)
زمان مطالعه: 6 دقیقه
این فایل ادامه فایل مرز دخالت خانواده در یادگیری کودکان (فایل شماره 1) است.
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: ما میخواهیم در مورد خانوادههایی صحبت کنیم که در فرآیند آموزشی فرزندان خود دخالت میکنند.
گاهی این دخالت خانواده، به ضرر کودک است. در بخش قبلی خانم دکتر اشاره کردند که میتواند یک دلبستگی ناایمن بین مادر و فرزند باشد و این باعث میشود که دخالت خانواده باشد در همهی امور مربوط به فرزندشان مخصوصاً درس و آموزش.
بههرحال والدین دوست دارند که به کودک خود کمک کنند.
با این حال یک جاهایی باید کمک کنند و یک جاهایی نباید کمک کنند. و شما بفرمایید که این بایدها و نبایدها کجا هست؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: واقعیت این است که در فرآیند تدریس و آموزش خوشبختانه در شیوههای نوین دنیا به ما مادرها خیلی کمک میکند. یک شیوهی آموزشی هست که در مدارس باب شده است و دارند از آن استفاده میکنند به اسم شیوهی یادگیری معکوس.
در شیوهی یادگیری معکوس در خانه کودک یاد میگیرد از طریق فیلم، انیمیشن، فایل صوتی. در یک همچنین شرایطی مادر میتواند در کنار کودک باشد و خودش هم آموزشهای جدید ببیند که چگونه است که اگر میخواهد سوال از او بپرسد. امتحانی در خانه بگیرد و از این گونه کارها که مادرها در خانه انجام میدهند.
فرآیند تدریس را ببیند. ولی نباید در فرآیند تدریس دخالتی داشته باشند. چون این شیوهها ممکن است متفاوت باشد با شیوهی ارائهی معلم و مشکلساز شود.
پرسش مجری: خیلی از مدارس هم خانم دکتر در جلساتی که میگذارند اشاره میکنند به خانوادهها که شما ناظر بر کار بچهها باشید. ولی دخالت نکنید.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ولی کجاها ما باید دخالت بکنیم؟ مخصوصاً، فرزند ما اگر کمتر از 12 سال دارد در حوزههای مهارتهای اجرایی که چندتای آن را من عرض میکنم باید دخالت کنیم.
یکی از موارد مدیریت زمان است.
معمولاً فرزندان قبل از 12 سالگی امکان تخمین اینکه یک کاری چه قدر طول میکشد را ندارند. مثلاً، کودک من فکر میکند که این مشقش را 2 دقیقهای مینویسد در صورتی که او ممکن است حداقل نیم ساعت و گاهی اوقات تا 2 ساعت هم طول بکشد.
توانایی تخمین را چون فرزند ما ندارد، به عنوان یک مادر باید به او کمک کنیم که مشقت چه قدر است. و این مشق اینقدر زمان با توجه به ویژگیهای شما (چون هر کودکی هم متفاوت است) وقت میبرد.
و یک نکتهی اساسی دیگری که ما مشکل داریم، برنامهریزی است.
بچههای ما ایجاد برنامه را، تمرکز و اینکه چه چیزهایی مهم است در این برنامه گنجانده شود را ندارند. و باز هم من بیان میکنم که منظور من کودکان زیر 12 سال است.
گاهی هم کودکان تا 15 سالگی هم این مشکلات را دارند و گاهی تا بزرگسالی هم ادامه دارد. ولی انتظار ما این است که تا 12 سالگی این مشکل حل شود.
پرسش مجری: خانم دکتر، برنامهریزی که فقط درسی منظورتان نیست؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: نه برنامهریزی در تمام کارها. مثلاً صبح که بلند میشود دست و صورت خود را میشوید و به مدرسه میرود. و وقتی که ظهر از مدرسه آمد. حالا یک برنامهای داشته باشیم.
چه قدر زمان طول میکشد تا ناهارش را بخورد. چه قدر زمان برای استراحت نیاز دارد. چه قدر برای بازی و چه قدر برای درس خواندن میخواهد. و در این حوزه، باید والدین کمک کنند.
اگر کودک رها شده باشد، در سنین بزرگسالی که کودک نیاز به برنامهریزی برای درس خواندن خود دارد، دیگر نمیتواند با برنامهریزی پیش برود.
یک نکتهی مهم دیگر، سازماندهی است.
سازماندهی با توانایی ایجاد و استفاده از روشهایی برای مراقبت از اطلاعات و وسایل است. حالا ما اطلاعات را میگوییم.
سازماندهی کنیم درسهایمان را، چه جوری میخواهد یاد بگیرد. مثلاً کلماتی را ما داریم برای دیکته یاد گرفتن.
یا بحثمان وسایل است. بچههای ما، در سازماندهی کردن وسایل خود مشکل دارند. یعنی همین که به آنها یاد بدهیم که این لوازم جای آنها در این کمد است. مثلاً بگوییم کتابهایت را اینجا بگذار. دفترت را اینجا بگذار.
این دخالت خانواده نیست. خیلی از وقتها میبینیم که فرزند ما کتابش بین دو تا از دفترهایش است و اصلاً گم میکند. یک وقتی ما دانشآموزانی داریم که در مدرسه اشک میریزند که فلان دفتر را جا گذاشتم خانه، در صورتی که کاملاً در کیف آنها قرار دارد.
برای خواندن مقاله «چگونه ناتوانی در حوزه شنیداری را بهبود بخشیم؟» به لینک زیر مراجعه نمایید:
و متأسفانه گاهی با برخوردهای خیلی بدی مواجه میشوند.
یک همچنین چیزی مربوط به سازماندهی است و کودک را تا قبل از 12 سالگی انتظار سازماندهی قوی از او نداریم ولی از مادر انتظار داریم که به او کمک کند و بگوید که کتابهایت با این جلد هستند و دفترهایت با این جلد هستند. که بچه در سازماندهی کردن آن در کیفش حواسش باشد. لوازمالتحریرت در جامدادی، اینجا هست.
پرسش مجری: زمانی که میخواهد کیف مدرسهی خود را ببندد مادر حضور داشته باشد یا خیر، بگذارد به عهدهی خودش؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی:بستگی به حافظهی کودک دارد. یک وقتی ما از قبل به فرزند خود اول سال میگوییم و یک همچنین قول و قراری میگذاریم و فرزند من حافظهی شنیداری و دیداری قوی دارد و این را ادامه میدهیم. ولی واقعاً شاید در این چنین مواقعی بهتر باشد که مادر نظارت بیشتری داشته باشد.
پرسش مجری: و من میخواهم در پرانتز عرض کنم همانطور که خانم دکتر هم عرض کردند این مرز 12 سالگی را ما داریم مطرح میکنیم در بچهها خیلی متفاوت است. در دخترها، در پسرها و حتی در همان جنس بخواهیم مقایسه کنیم ممکن است از 10 سالگی تا 15 سالگی کاملاً متفاوت باشد.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: کاملاً درست میفرمایید. چون کاملاً مراحل رشد متفاوت است و ما نمیتوانیم یک خط کش بگذاریم و بگوییم که دقیقاً این، ولی اصل قضیه این است که ما انتظار داریم که در این سن شکل یافته باشد. یک بچه ممکن است 6 سالگی سازماندهی بتواند انجام دهد و یک بچه در 10 سالگی بتواند و یکی در 12 و 13 سالگی.
اگر کودکی در سن 15 سالگی هنوز به سازماندهی نرسیده است. خانوادهها ناامید نشوند که حتماً این بچه مشکلی دارد یا ایرادی دارد. یا من یک اشکالی داشتم.
در واقع این سن که گفته میشود در واقع تأکید رقمی روی آن نداشته باشیم.
ولی یک نکتهی اساسی را باید توجه کرد که اگر فرزند من در 15 یا 16 سالگی هنوز ضعف دارد. بیشتر مشکل اینجا هست که آموزش صحیحی ندیده است.
آموزش ندیدن به مادر برمیگردد. و من نمیخواهم که مادرها احساس گناه داشته باشند. چون این بدترین احساسی است که یک مادر میتواند داشته باشد.
همهی ما در هر زمان بهترین کاری را که بلدیم برای فرزندمان میکنیم ولی باید در این حوزه هم بهترین تلاش خود را بکنیم. در مورد خود آموزش و تدریس دخالت نکنند. اگر والدینی بیشازحد دخالت کنند در این حوزهها یعنی دارند دلبستگی فرزند خود را با مشکل مواجه میکنند و دارند فرزند خود را دچار دلبستگی ناایمن میکنند.
توصیهی ما این است که از اضطرابهای خود بکاهید. چون خیلی از مادرهایی که این کارها را میکنند، اضطراب شدید دارند و با نکاتی که گفتم میتوانند کمک شایانی به فرزندان خود کنند.
با کلیک بر روی لینکهای زیر میتوانید انیمیشنهای آموزشی تهیه شده در موسسه پرورش ذهن فرزام را
تهیه نمایید و برای آموزش این مفاهیم به فرزند خود از آنها بهره ببرید:
-
انیمیشنهای مهارتهای اجتماعی
-
انیمیشنهای افزایش هوش
-
انیمیشنهای آواشناسی
-
انیمیشنهای آموزشی مفاهیم علوم
-
انیمیشنهای فلسفه برای کودکان(p4c)
دیدگاهتان را بنویسید