مرز دخالت خانواده در یادگیری کودکان (فایل شماره 1)
زمان مطالعه: 4 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی در برنامه خانه و خانواده از رادیو ایران.
پرسش مجری: خانم دکتر الآن فصل درس و مدرسه است. و از اول مهرماه خانوادههایی که بچهی مدرسهای داشتند، دارند با تکالیف دست و پنجه نرم میکند و دلشان میخواهد که برنامهریزی درستی داشته باشند. تا بتوانند فرزند دلبند خود را در کنارش باشند تا بتواند خودش تکالیفش را انجام دهد.
اما بعضی از خانوادهها در فرآیند آموزشی فرزند خود دخالت میکنند مخصوصاً مادر خانواده، توضیحی در این مورد برای ما بفرمایید، که شما اصلاً لازم میدانید دخالت کردن والدین را خیر؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: بحثی که در ارتباط مادر و کودک است یک ارتباط ارزشمند است که ناخودآگاه در تمامی فرآیند زندگی و رشد کودک تاثیرگزار است.
سرفصلهای این مقاله
- یکی از فرآیندهای رشد کودک این است که در مدرسه هست.
- من بخواهم به عنوان مادر دخالت زیادی در این حوزه داشته باشم، مشکلساز است.
- ولی وقتی یک فردی تصویرسازی ذهنیش قوی است همین را در ذهنش حک میکند.
- کتابهای انتشارات فرزام برای پرورش فرزندانی توانمند:
- مجموعه پرورش ذهن کودک(هفت جلدی)[نسخه چاپی]
- ۱۵گام تا تمرکز کودکان بر اساس نظریههای فرآیندی (۳ تا ۷ سال)
- راهکارهای افزایش دقت و تمرکز (8تا12سال)(نسخه pdf)
- باهوش خوش اخلاق (نسخه pdf)
یکی از فرآیندهای رشد کودک این است که در مدرسه هست.
و تکالیف مدرسهای که فرزند ما برعهده دارد را باید مدنظر داشته باشیم. بحث این است که یکوقتی والدین ما و فرزندان آنها، دچار دلبستگی تاایمن هستند و بیشازحد به هم وابسته هستند.
وقتی که این دلبستگی ناایمن باشد و سازمان نیافته باشد، آموزشی که این وسط رخ میدهد، مادر یک مقدار بیشازحد در آن دخالت دارد. بحث این است که چون فرزند من مهارت های اجرایی او تا 12سالگی شکل نگرفته است. پدر و مادر باید مداخله داشته باشند در خیلی از مراحل انجام تکالیف باشد یا فعالیتهای دیگر مدرسه مثل، مثلاً به فرزندانشان مدیریت زمان را یاد بدهند، سازماندهی، برنامهریزی، آغاز کردن کار که بچهها با آن خیلی مشکل دارند.
اینها مواردی هستند که ریزبهریز میتوان در مورد آن صحبت کرد ولی اصل قضیه این است که ما زمانی که در خانواده، مادر و فرزند دلبستگی آنها دلبستگی درستی نیست در این شرایط معمولاً، بیشازحد دخالت ایجاد میشود. و مادر در فرآیند آموزش و نحوهی آموزش هم دخالت میکند.
مخصوصاً یک سری بحثهای جدی هست که کتابها جدید تألیف شدهاند و نوع آموزش تغییر کرده است. و آموزشی که من مادر درس خواندم، آموزش جز به کل بود. مثلاً، ب را یاد میگرفتم. آ را یاد میگرفتم و بعدش آب را یاد میگرفتم.
ولی، این نوع آموزشی که فرزندم دارد یاد میگیرد کل به جز یا گشتالتی است. در همچنین آموزشی فرزند من اول آب را یاد میگیرد و سپس آ و ب را یاد میگیرد.
من بخواهم به عنوان مادر دخالت زیادی در این حوزه داشته باشم، مشکلساز است.
یا در بعضی قسمتها، مثلاً نکات ظریفش این است که ما فرزند توانمندی را در حوزهی ریسکپذیری بخواهیم بار بیاوریم. که انشاالله در آینده کارآفرین خوبی شود. آدم خوبی شود. در یک همچنین شرایطی نیاز به این داریم که تخمین زدن را آموزش بدهیم.
برای همین در کتابهای ریاضی جدید چند سال اخیر، تخمین زدنها آمده است. مثلاً، 27/3 ضربدر در 42/2 تخمین بزنید چه قدر میشود. حدودی 6 میشود یا 7 میشود، بستگی به خوردههای آن دارد. و مادر در مورد چیزی که قبلاً میدانسته میگوید که باید بیایی اینها را ضرب اعشاری کنی. یک همچنین مداخلههایی توسط خانواده، بیشتر ضرر میرساند به کودک و سودی ندارد.
پرسش مجری: خانم دکتر چون اشاره کردید به ریاضیات. یکی از مسائلی که من همیشه با فرزندم داشتم این است که، در درس ریاضی همه چیز را ذهنی انجام میدهد. و چیزی را روی کاغذ نمینویسد.
من همیشه اصرار داشتم که شما درس ریاضی را باید روی کاغذ بنویسی و روی کاغذ آن را حل کنی. در صورتی که میدیدم که ذهنی انجام میدهد و جواب درست را هم میگوید. ولی، خب من فکر میکنم که الآن چه جوری هست ولی اصولاً که موفق بوده است در نمره گرفتنها هم. ولی فکر میکنم برای درس ریاضی باید همه چیز نوشته شود تا نمرهی کامل را بگیرند.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: ببینید، انسانها با هم متفاوت هستند. فرزند شما حتماً تصویرسازی ذهنی قوی داشته است. شما وقتی که میخواهید بنویسید که 2 ضربدر 5 مثلاً 10 روی یک کاغذ بنویسید موفقتر هستید. چون تصویرسازی ذهنی شما بهاندازهی فرزندتان قوی نیست و برای اینکه فکر میکنید در مورد این عملیات نیاز به دیدنتان دارید.
ولی وقتی یک فردی تصویرسازی ذهنیش قوی است همین را در ذهنش حک میکند.
و برای همین خیلی راحت میبیند. چون نوع آموزش متفاوت است. چون بعضیها دیداری هستند و بعضیها نه.
بعضی از افراد برای اینکه بخواهند یک شمارهی تلفن را حفظ کنند وقتی که در سن بالا هستند به تجربه یاد گرفتهاند وقتی که بلند بلند بخوانند، حفظ میشوند. ولی بعضیها در هوا آن شماره را مینویسند. یک دفعه میبینید که دارد با نوک انگشتش روی میز مینویسد. یک همچنین چیزی اثری روی میز نمیماند. ولی ناخودآگاه یک تصویرسازی ذهنی نقش میبندد برای این فرد و احتمالاً هم فرزند شما، از این دسته آدمها است.
پرسش مجری: و فکر کنم این مدل از نظر آموزش در کشور ما مورد قبول نیست. چون آن چیزی که روی کاغذ آورده شود را نمره داده میشود.
پاسخ دکتر امیرآتشانی: فرزند شما از نظر هوش منطقی، اینقدر بالا هست که زمانی که میخواهد نمره بگیرد از یک آزمونی میداند چه مراحلی را باید بنویسد که نمرهی کاملی را به دست بیاورد.
ولی اینکه جواب درست را ذهنی به دست میآورد. یک فرآیند ارزشمند مغزی هست که همه این توانمندی را ندارند و اگر ما بخواهیم این توانمندی را پرورش بدهیم، میخواهیم آن را از دست بدهیم و درست نیست.
ادامه این مطلب را در مرز دخالت خانواده در یادگیری کودکان (فایل شماره 2) بخوانید.
دیدگاهتان را بنویسید