شما از چه راهکاری برای پرورش هوش اخلاقی در فرزند خود استفاده میکنید؟
زمان مطالعه: 3 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی و خانم ساناز مهدوی تبار در برنامه تلوزیونی حال خوب از شبکه سلامت.
پرسش مجری: هوش اخلاقی به چه معناست و افراد تا چه اندازه با آن آشنا هستند؟
پاسخ دکتر امیرآتشانی: واقعیت این است که ما انواع و اقسام هوشها را داریم. هوشی به عنوان هوش معنوی مطرح شده است که گاهی در ترجمهها به عنوان «هوش اخلاقی» آن را مطرح میکنند.
سرفصلهای این مقاله
ما میتوانیم هوش اخلاقی را به این معنا مطرح کنیم:
توانایی رفتار کردن دلسوزانه، همراه با دانایی و در کنار آرامش درونی و بیرونی.
زمانی که ما بتوانیم خودمان یک سری خطمشیها را داشته باشیم و به عنوان اخلاق و آنها را بشناسیم. هر نوع رفتاری که میخواهیم انجام دهیم بر اساس آن مباحث باشد و در چهارچوب ارزشهای اخلاقی باشد که برای ما مد نظر است این میتواند به معنای هوش اخلاقی باشد. در اصل کاربرد موارد انطباقی در زندگی روزمرهمان.
اگر به تعبیر سادهتر بخواهم بگویم: خدا و قدرتهای ماورای طبیعت را در زندگی خود حاضر و ناظر بدانیم.
خانوادهای که دارای هوش اخلاقی باشند در سه حوزه خیلی خوب میتوانند رفتار کنند:
- به این معنا که اگر بخواهند فرزند خود را کنترل کنند، به جای کنترلهای بسیار شدید از بحث اعتماد استفاده کنند.
- به جای اینکه بیش از حد مداخله داشته باشند در کار فرزندشان، از بحث بصیرت ایجاد کردن در کودک استفاده میکنند. یعنی فرزند خود را طوری تربیت میکند که خودش خوب و بد را تشخیص دهد.
- در نهایت به جای اینکه مداوم نقش یک رئیس را در خانه داشته باشند و دستور دهند که چه کاری را باید انجام دهند، یک نقش فروتنی داشته باشند و این وضعیت باعث میشود بحث اخلاقمداری در کل اعضای خانواده شکل بگیرد.
بحث این است که هوش اخلاقی و همه هوشها علاوه بر حوزه دانشی که ما به فرزندمان میدهیم، باید به مرحله نگرش و مهارت هم برسد و از آن استفاده کند.
ما قرار است گامهای عملی را به خانوادهها ارائه دهیم که واقعاً بتوانند از آن استفاده کنند.
نکته اساسی در مورد هوش معنوی و اخلاقی این است که دستهبندیهای مختلف که از نظر علمی وجود دارد که اولین آن ایمان داشتن است. ما شاید نتوانیم به فرزندمان بگوییم که به خدا ایمان داشته باشد. اما گفتن خداحافظ یا خدا پشت و پناهت یعنی در این موقعیت ما داریم به یک قدرت برتر از قدرت خودمان اشاره میکنیم و آموزشش را در فرزند خود ایجاد میکنیم.
نکته بعد از مفاهیم ایمانی که این مباحث برای همه ادیان به کار میرود، بحث این است که در هر دینی که هستید ایمان به خدا را به عنوان یک قدرت فراتر از انسان داشته باشید.
نکته بعد تعالی اخلاقی است. در اینجا خانواده خیلی مطرح میشود. ما میخواهیم نظم، امانتداری، خویشتنداری، رازداری، خوش اخلاق بودن و… را به فرزندمان آموزش دهیم. در کل میشود گفت هر کار خوبی را که میخواهیم به فرزندمان یاد دهیم، یک گام در مسیر هوش اخلاقی فرزندمان را جلو میبریم.
دیدگاهتان را بنویسید