راهکار ترک عادت در کودکان (ناخن جویدن) با شیوه ارتباط عاطفی
سرفصلهای این مقاله
زمان مطالعه: 4 دقیقه
صحبتهای سرکار خانم دکتر زهرا امیرآتشانی مدیر مرکز پرورش ذهن فرزام.
امروز میخواهیم در مورد ناخن جویدن کودکان صحبت کنیم.
نکتهی اساسی این است که ناخن جویدن کودکان معمولاً ریشهی اضطرابی دارد. ولی گاهی هم یک عادت منفی است. یعنی همواره نمیتوانم بگویم فرزندم اضطراب داشته پس ناخنش را میجود.
نکتهی اساسی این است که روشهای مختلفی برای کاهش این موضوع وجود دارد. روشی که امروز میخواهیم معرفی کنیم یک راهکار عاطفی و رضایتبخش برای کودکان است.
راهکار این است که بیاییم در طی دو هفته 50 بار و 50 ثانیه، روزانه فرزندمان را لمس کنیم. لمس کردن این نیست که یک ساعت فرزندمان را بغل کنیم که کلاً یک دقیقه میشود.
ولی در این 50 بار و 50 ثانیه، یک مرتبه فرزندمان را میبوسیم، یک مرتبه دست به سرش میکشیم. یک مرتبه یک لیوان آبی که میخواهیم به او بدهیم به طوری باشد که دستمان به او بخورد و هر مرتبه یک اسباببازی را که میخواهیم جا به جا کنیم، از او بگیریم یا به او بدهیم هم باز دستمان را به او میزنیم.
بهتر است شمارش کاملی داشته باشید. من همواره پیشنهاد میدهم دو عدد پیاله روی کانتر آشپزخانه بگذارید یا هر جایی که نزدیک دستتان است و در یکی از آنها 50 دانه لوبیا یا عدس یا دانهی تسبیحی بگذارید و در کاسهی خالی هر بار که فرزندتان را لمس کردید یک دانه قرار دهید که ببینید چند بار شما انجام میدهید.
بعد از دو هفته میبینید میزان ناخن جویدن کم شده است ولی قطعاً قطع نشده است.
حالا برای این که به مرحلهی دوم برویم، باید در کنار فرزندمان بنشینم. توصیه من این است که چشمها در یک راستا باشد. یعنی اگر فرزند جلوی ما ایستاده، ما روی زانوها یا مبل طوری بنشینیم که قرار گرفتن چشمها در یک سطح باشد.
در این حالت حس همدلی بیشتر شکل میگیرد. اگر بتوانیم بازوهای فرزندمان هم بگیریم خیلی بهتر است. در این شرایط به او میگوییم که: «ناخن جویدن یک رفتار نادرست است و من از تو میخواهم که این قضیه را از بین ببری و ناخن جویدن حذف شود.
حالا برای اینکه این قضیه حذف شود ما قرار است از یک مادهی تلخ استفاده کنیم برای ناخنها و هر موقع که دستت سمت دهانت رفت میتوانی دستت را بشویی، دهنت را بشویی و دوباره از آن مادهی تلخ استفاده کنی.»
این مادهی تلخ را شما هم میتوانید از داروخانهها تهیه کنید، هم از عطاریها. مادهای به نام «صبر زرد» وجود دارد که میشود از آن استفاده کرد.
در مرحلهی بعدی کار ما این است که دستهای فرزندمان را سرگرم کنیم. اینکه دستش تلخ است و باعث میشود کمتر سمت دهانش برود. بهتر است از بازیهای شن بازی، خمیر بازی، گل بازی یا در کل بازیهایی که انگشتانش درگیر هستند مثل رنگ انگشتی استفاده کنیم.
این بازیها باعث میشود که فرزندمان کمتر به این فکر بیافتد که دستش را سمت دهانش ببرد.
هر روز حتماً تعداد دفعاتی که این اتفاق میافتد را بشمارید. بهتر است یک کاغذ داشته باشید و تیک بزنید هر بار که دستش داخل دهانش رفت.
قاعدتاً چون این ماده تلخ است و حالت تهوع به او دست میدهد و دوست دارد برود و دهانش را بشوید. پس شما باید دستش را به آن ماده آغشته کنید.
آخرین مرتبه که این کار انجام شد و شما دیدید، دو هفتهی کامل بعد از آن که دیدید هیچ اتفاقی نیفتاد، آن زمان میتوانید بگویید که من روشم موفقیتآمیز بوده است و این رفتار کاهش پیدا کرده یا اینکه قطع شده و بعد از آخرین باری که این کار را انجام داد و ناخنش را خواست بخورد، میتوانیم آن مادهی تلخ را به دستانش نزنیم.
نکتهی اساسی این است که تمام مشکلات روحی و بازخوردهای اضطرابی ما مانند تابع سینوسی عمل میکنند. گاهی کم
میشوند و کاملاً بهبود پیدا میکنند. ولی یک هیجان خیلی زیاد مثل یک اضطراب خیلی زیاد ممکن است دوباره آن را برگرداند به زندگی کودکمان.
مثلاً ببینیم کودکمان در سن 3 سالگی کاملاً خوب شده است و دیگر چیزی نمیبینید. ولی مثلاً در سن 8 سالگی در اثر یک امتحان بدی که در مدرسه داده یا اضطرابی که در او ایجاد شده است، دوباره این ناخن جویدن شروع شده است.
شما الآن راهکار را یاد گرفتید و چون راهکاری که گفتیم برای فرزندتان جواب داده است، قطعاً میتوانید دوباره از آن استفاده کنید و در آن سن میتوانید از آن استفاده کنید.
توصیه من این است که حواسمان باشد همهی شیوههای علمی برای همهی بچهها پاسخگو نیستند. و 5% از کودکان را نتوانیم با این شیوه مشکلشان را برطرف کنیم و شاید نیاز به روش وارونهسازی عادت داشته باشیم که در ادامهی بحثها آن روش را هم توضیح خواهم داد.
برای ترک عادت ناخن جویدن با شیوه وارونهسازی بر روی لینک زیر کلیک کنید:
راهکار ترک عادت در کودکان (ناخن جویدن) با شیوه وارونهسازی عادت
کتابهای انتشارات فرزام برای پرورش فرزندانی توانمند:
دیدگاهتان را بنویسید